Fundusz Merill Lyncha pod lupą ekspertów
Podstawowe informacje o ofercie
1 lutego Komisja Papierów Wartościowych i Giełd wpisała do rejestru funduszy zagranicznych, które zamierzają zbywać swoje tytuły uczestnictwa na terytorium naszego kraju, fundusz Torrus Funds, będący spółką inwestycyjną o kapitale zmiennym (Société d’Investissement a Capital Variable – SICAV) z siedzibą w Luksemburgu oraz jego subfundusz – Merrill Lynch Protected Global Index Fund (MLPGIF). Zarządcą inwestycyjnym subfunduszu jest Merrill Lynch International (MLI). Subskrypcja tytułów uczestnictwa trwa od 24 lutego do 8 kwietnia. Cena jednego tytułu uczestnictwa wynosi 100 PLN.
Minimalna wartość inwestycji wynosi 5 tys. PLN. Minimalna wartość oferty została ustalona na poziomie 50 mln PLN. Jeżeli do chwili zakończenia subskrypcji minimalna wartość oferty nie zostanie osiągnięta, wówczas zarząd spółki może przesunąć termin zakończenia oferty do momentu zgromadzenia 50 mln zł (lub wyznaczyć inny termin, jednak nie dłuższy niż 60 dni od planowanego pierwotnego zakończenia oferty, niezależnie od wartości zebranych środków), bądź może zrezygnować z utworzenia funduszu, jeżeli stwierdzi, że zarządzanie subfunduszem w rozsądny i ekonomicznie efektywny sposób nie jest możliwe. W takim przypadku wpłacone podczas subskrypcji środki zostaną zwrócone inwestorom w pełnej wysokości. Walutą referencyjną subfunduszu jest polski złoty.
Subfundusz MLPGIF zostanie utworzony na określony czas – cztery lata i dziewięć miesięcy, poczynając od 25 kwietnia br. (planowana data rozpoczęcia działalności) do 25 stycznia 2010 r. (planowana data rozliczenia inwestycji). Tytuły uczestnictwa subfunduszu nie zostaną wprowadzone do obrotu na rynku wtórnym na jakiejkolwiek giełdzie papierów wartościowych. Będą one natomiast odkupywane w każdym dniu wyceny, tj. co środę. Mechanizm ten pozwala utrzymać płynność inwestycji przy jednoczesnym uniknięciu podatku od zysków kapitałowych.
Deklarowana polityka inwestycyjna
Celem inwestycyjnym subfunduszu MLPGIF jest zapewnienie inwestorom stopy zwrotu z inwestycji, która będzie zależna od zmian wartości koszyka trzech globalnych indeksów giełdowych (S&P 500, Dow Jones EURO STOXX 50 i Nikkei 225). W sytuacji niekorzystnych trendów na rynkach kapitałowych, subfundusz w momencie zakończenia działalności powinien zapewnić wypłatę 100% pierwotnej wartości tytułu uczestnictwa. Równocześnie subfundusz zapewnia wypłatę dywidendy po upływie roku od daty rozpoczęcia działalności, która wyniesie od 6% do 8% początkowej ceny tytułu uczestnictwa (faktyczna wysokość tej wypłaty zostanie podana do wiadomości w momencie uruchomienia funduszu).
Wartość stopy zwrotu z inwestycji w tytuły uczestnictwa subfunduszu w dniu rozliczenia (zamknięcia) inwestycji będzie zależna od dwóch parametrów: zmian wartości ww. indeksów giełdowych oraz wartości wskaźnika stopy zaangażowania (udziału w tych zmianach). Stopa zwrotu dla każdego indeksu będzie średnią arytmetyczną odpowiednich wartości zamknięcia dla danego indeksu z 13 dni uśrednienia indeksu (przypadać one będą 25-ego dnia każdego miesiąca, poczynając od 25 stycznia 2009 r., a skończywszy na 25 stycznia 2010 r. włącznie). Średnia stopa zwrotu każdego z indeksów zostanie przemnożona przez ? (udział każdego z indeksów w koszyku jest identyczny). Iloczyn sumy otrzymanych w ten sposób wyników i stopy zaangażowania określi stopę zwrotu koszyka indeksów, od której zależeć będzie ostateczny wynik inwestycyjny uczestników subfunduszu. Stopa zaangażowania będzie wielkością procentową pomiędzy 50% a 90% i zostanie ustalona w momencie rozpoczęcia działalności subfunduszu lub na krótko przed tą datą.
Indeks Standards & Poors 500 (S&P 500) jest indeksem opartym o notowania cen akcji 500 czołowych amerykańskich firm. Indeks Dow Jones EURO STOXX 50 jest indeksem opartym o notowania cen akcji 50 europejskich bezpiecznych spółek giełdowych (tzw. blue chips). Z kolei konstrukcja indeksu Nikkei 225 opiera się o notowania cen akcji 225 najwyżej notowanych japońskich spółek giełdowych, wchodzących w skład Pierwszego Segmentu Giełdy Papierów Wartościowych w Tokio.
Aby osiągnąć swój cel inwestycyjny, subfundusz MLPGIF będzie inwestować pozyskane w czasie subskrypcji środki głównie w portfel dłużnych papierów wartościowych notowanych na giełdzie lub znajdujących się w obrocie na rynku regulowanym, emitowanych przez instytucje finansowe, kredytowe, spółki handlowe lub suwerenne podmioty będące członkami OECD lub organizacjami ponadpaństwowymi. Dłużne papiery wartościowe wybierane będą tak, aby termin ich zapadalności zbiegał się z czasem trwania subfunduszu (4 lata i 9 miesięcy). Pod warunkiem, że emitenci dłużnych papierów wartościowych nie naruszą zobowiązań wynikających z tych papierów, inwestycja w dłużne papiery wartościowe ma za zadanie zapewnić co najmniej płatność kwoty kapitału w momencie zakończenia działalności subfunduszu. W związku z tym należy oczekiwać, że kwota wypłaconego wówczas kapitału wyniesie 100% pierwotnej ceny zapisu, lecz kwota ta nie jest gwarantowana.
Subfundusz MLPGIF zawrze także transakcję swapową o wartości do 5% wartości aktywów netto, której celem będzie wymiana odsetek otrzymanych z tytułu zakupionych obligacji na:
płatność 100 PLN na tytuł uczestnictwa na koniec czasu trwania subfunduszu,
dywidendę w wysokości od 6% do 8% początkowej wartości tytułu uczestnictwa wypłaconą rocznicę daty rozpoczęcia działalności subfunduszu;
środki przeznaczone na opłatę dla sponsora funduszu w wysokości 3% pierwotnej wartości zapisów, które firma będzie otrzymywała na początku pierwszego, drugiego, trzeciego i czwartego roku działalności.
Ocena polityki inwestycyjnej
Subfundusz MLPGIF należy do grupy produktów strukturyzowanych zapewniających ochronę zainwestowanego kapitału. Większość pozyskanych środków lokuje w papiery dłużne, które na koniec działalności mają zapewnić uczestnikom zwrot wniesionego początkowo kapitału. Uczestnicy subfunduszu będą również partycypować we wzrostach na rynkach kapitałowych w Europie, Stanach Zjednoczonych i Japonii, w wyniku zawarcia przez subfundusze transakcji instrumentami pochodnymi (transakcji swapowej). Tego rodzaju produkty są już od kilku lat dostępne na polskim rynku finansowym. Na krajowym rynku funduszy inwestycyjnych pierwszym produktem o zbliżonej konstrukcji był fundusz Skarbiec-Gwarancja 2002, który został utworzony w 2000 r., zaś obecnie funduszami z gwarancją kapitału o zbliżonej konstrukcji są m.in. fundusze zamknięte i mieszane zarządzane przez TFI Kredyt Banku. Produkty inwestycyjne zapewniające zwrot zainwestowanego kapitału oferowane są od kilku lat także przez banki komercyjne. Jako pierwszy taki produkt wprowadził na polski rynek Bank Zachodni WBK w 2000 r. (Euro Index październik 2003), który to bank także obecnie prowadzi subskrypcję podobnego produktu (Gwarantowana Lokata Inwestycyjna Amer Index kwiecień 2008).
W odróżnieniu od krajowych funduszy z gwarancją kapitału subfundusz MLPGIF oferuje wypłatę dywidendy po pierwszym roku działalności (maj 2006 r.). Nie jest natomiast znana jej dokładna wartość – znany jest jedynie przedział, w jakim będzie się ona zawierać (6-8%). Subfundusz nie podał również dokładnego wskaźnika partycypacji w zmianie koszyka indeksów, który ma się zawierać w dość szerokim przedziale od 50% do 90%. Brak tej informacji w momencie przyjmowania zapisów na tytuły uczestnictwa (zostanie ona podana do wiadomości dopiero w momencie rozpoczęcia działalności subfunduszu) istotnie zawęża zakres informacji niezbędnych dla podjęcia przez inwestorów decyzji o ewentualnym nabyciu tytułów uczestnictwa. Dotychczas wszystkie krajowe fundusze o podobnym charakterze podawały tą informację w momencie rozpoczęcia subskrypcji certyfikatów inwestycyjnych. O tym jak istotny jest to parametr świadczy fakt, że przy dodatniej zmianie wartości koszyka indeksów, stopa zwrotu należna z tego tytułu inwestorom może się różnić niemal dwukrotnie (przy uwzględnieniu skrajnych wartości wskaźnika partycypacji). Subfundusz nie określa natomiast maksymalnej potencjalnej stopy zwrotu, z czym mieliśmy do czynienia w przypadku niektórych produktów o zbliżonych konstrukcjach.
Dotychczas wszystkie krajowe fundusze o podobnym charakterze podawały tą informację w momencie rozpoczęcia subskrypcji certyfikatów inwestycyjnych. O tym jak istotny jest to parametr świadczy fakt, że przy dodatniej zmianie wartości koszyka indeksów, stopa zwrotu należna z tego tytułu inwestorom może się różnić niemal dwukrotnie (przy uwzględnieniu skrajnych wartości wskaźnika partycypacji). Subfundusz nie określa natomiast maksymalnej potencjalnej stopy zwrotu, z czym mieliśmy do czynienia w przypadku niektórych produktów o zbliżonych konstrukcjach.
Walutą referencyjną subfunduszu jest złoty polski. Na tej podstawie zarządzający zabezpieczą kurs walutowy dla całokształtu operacji, dzięki czemu w przypadku umacniania się złotego inwestorzy nie poniosą strat w wyniku niekorzystnych relacji walutowych, ale zostaną również pozbawieni potencjalnych dodatkowych zysków w przypadku spadku wartości złotego wobec głównych światowych walut.
Koszty i opłaty
Uczestnicy subfunduszu MLPGIF muszą liczyć się z koniecznością poniesienia trzech rodzajów opłat: opłaty dystrybucyjnej za nabycie tytułów uczestnictwa płatnej na rzecz dystrybutora i sponsora, opłaty sponsorskiej płatnej na rzecz sponsora (MLI) oraz opłaty za odkup certyfikatów płatnej na rzecz MLI.
Opłata manipulacyjna pobierana jest podczas trwającej do 8 kwietnia subskrypcji certyfikatów. Jej wysokość jest zależna od kwoty inwestycji (im większa, tym stawka opłaty jest niższa) – zależności te przedstawia poniższa tabela. Maksymalna stawka opłaty za wydanie certyfikatów wynosi 3% ceny emisyjnej tytułu uczestnictwa i dotyczy zapisów o wartości poniżej 10 tys. PLN. Stawka opłaty manipulacyjnej została ustalona na stosunkowo wysokim poziomie w porównaniu z podobnymi produktami, które już znajdują się na rynku, zwłaszcza w przypadku wpłat poniżej 20 tys. PLN (2,5-3,0%).
Roczna opłata sposnorska wyniesie maksymalnie 3% początkowej wartości tytułu uczestnictwa i będzie płatna po raz pierwszy momencie rozpoczęcia działalności subfunduszu, a następnie w pierwszą, drugą i trzecią rocznicę daty rozpoczęcia działalności subfunduszu. Z opłaty tej sponsor pokryje wszystkie wydatki związane z utworzeniem, zarządzaniem i funkcjonowaniem subfunduszu, w tym, między innymi: wszelkie opłaty należne na rzecz zarządcy inwestycyjnego, depozytariusza (The Bank of New York), agenta administracyjnego (The Bank of New York) oraz inne opłaty takie jak m.in.: honoraria lub prowizje na rzecz dystrybutorów, honoraria biegłych rewidentów, zawodowych doradców i dyrektorów, bieżące koszty rejestracji spółki lub jej subfunduszy w jakimkolwiek organie regulacyjnym w jakiejkolwiek jurysdykcji, koszty i wydatki agencji ratingowych, honoraria należne na rzecz sponsorów indeksów, koszty druku prospektów, potwierdzeń lub certyfikatów, koszty związane ze sporządzaniem i składaniem dokumentów administracyjnych, prospektów i pism wyjaśniających we wszelkich organach, koszty sporządzenia i dystrybucji sprawozdań rocznych i półrocznych oraz innych raportów i dokumentów wymaganych zgodnie z przepisami prawa, koszty sporządzenia i dystrybucji zawiadomień skierowanych do uczestników, opłaty za niezależne porady prawne i porady biegłych, wydatki związane z drukiem i dystrybucją materiałów dotyczących sprzedaży w odniesieniu do spółki i jej subfunduszy oraz koszty reklamy i promocji.
Przez sponsora nie są natomiast pokrywane wszystkie podatki należne w związku z aktywami i przychodami subfunduszu, prowizje bankowe, ewentualne opłaty rejestracyjne i prowizje maklerskie dotyczące transakcji papierami wartościowymi składającymi się na aktywa subfunduszu, jak również opłaty transferowe związane z odkupem tytułów uczestnictwa, koszty środków nadzwyczajnych, w szczególności honoraria ekspertów lub doradców, czy koszty postępowania sądowego niezbędnego dla ochrony interesów uczestników subfundusze. Wydatki te pokrywane są przez spółkę.
Roczna stopa wszystkich opłat z tytułu obsługi subfunduszu (całkowity wskaźnik kosztów – total expense ratio – TER) podlega limitowi, który wynosi do 3% rocznie. Wskaźnik ten obejmuje wszystkie honoraria, wydatki i opłaty w skali roku (tj. łączne koszty operacyjne, z wyłączeniem kosztów transakcji, odsetek od pożyczek, płatności z tytułu finansowych instrumentów pochodnych, opłat manipulacyjnych oraz innych opłat pokrytych bezpośrednio przez inwestora) i jest wyrażony w punktach procentowych, w stosunku do średniej wartości aktywów netto subfunduszu.
Opłata za wcześniejsze umorzenie (odkup) tytułów uczestnictwa jest uzależniona od okresu, w którym nastąpi ich wykupienie i podobnie jak w krajowych funduszach zamkniętych preferuje długoterminową inwestycję. Maksymalna stawka tej opłaty, obowiązująca w pierwszym roku funkcjonowania subfunduszu, wynosi 2% wartości wykupionych certyfikatów. W drugim roku działalności MLPGIF stawka opłaty za wcześniejsze umorzenie tytułów uczestnictwa obniża się do 1%, a od trzeciego roku do zakończenia działalności wynosi 0,5%. Stawki te, zwłaszcza w początkowym okresie funkcjonowania subfunduszu, zostały ustalone na stosunkowo wysokim poziomie.
Ocena firmy zarządzającej
Założony w 1914 r. Merrill Lynch jest jedną z największych i najbardziej znanych instytucji finansowych (banków inwestycyjnych) świata. Posiada biura w 36 krajach i zatrudnia ponad 50 tys. pracowników. Aktywa klientów ML na koniec 2004 roku wynosiły ok. 1,6 bln dolarów, w tym wartość zarządzanych aktywów wynosiła 501 mld USD. Na liście największych firm świata „Fortune 500” Merrill Lynch zajmuje 58. pozycję. Posiada trzy główne działy: Global Private Client (GPC), Global Markets & Investment Banking Group (GMI) oraz Merrill Lynch Investment Managers (ML, poprzez które oferuje swoje usługi dla prywatnych klientów, małych firm, instytucji, dużych korporacji oraz pośredników inwestycyjnych.
Merrill Lynch Torrus Funds jest nową platformą inwestycyjną stworzoną przez mającą siedzibę w Londynie Merrill Lynch International, która oferuje innowacyjne rozwiązania inwestycyjne (produkty strukturyzowane) w całej Europie. Subfundusz MLPGIF jest trzecim subfunduszem uruchamianym w ramach platformy Torrus Funds. Dotychczas w ramach tej platformy w Europie zostały uruchomione dwa subfundusze: Return & Income Strategy Index Fund (RIS Fund) oraz Protected Return & Income Strategy Index Fund (PRIS Fund). Pierwszy z nich został utworzony 1 grudnia 2004 r. Jego celem inwestycyjnym jest śledzenie indeksu Return & Income Strategy (RIS Index), który obejmuje zdywersyfikowany koszyk akcji 30 globalnych blue chipów wypłacających wysoką dywidendę, wybranych spośród akcji wchodzących w skład indeksu FTSE Global 100 Index. Do 2 marca (data ostatniej wyceny) wartość tytułu uczestnictwa subfunduszu wzrosła ze 100 € do 104,20 €. Subfundusz PRIS rozpoczął działalność 21 lutego bieżącego roku. Okres jego funkcjonowania to siedem lat. Jego celem inwestycyjnym jest osiąganie zysków kapitałowych oraz zapewnienie ochrony kapitału w wyniku stosowania strategii dynamicznej alokacji (dynamic investment allocation strategy) oferującej ekspozycję na RIS Index. Początkowa wycena aktywów subfunduszu wynosiła 100 €, zaś ostatnia (2 marca) 98,6 €.
Specyfika subfunduszu MLPGIF nie pozwoli polskim inwestorom poznać pełnych możliwości zarządzających, związanych z największym bankiem inwestycyjnym świata. Prosta konstrukcja produktu sprowadza zarządzającego do roli administratora, a zarządzanie środkami czyni bardzo pasywnym.
Podsumowanie
Subfundusz MLPGIF przeznaczony jest dla inwestorów, którzy mogą ulokować kapitał na średni lub dłuższy okres i którzy zainteresowani są średnim ryzykiem inwestycyjnym (stopa zwrotu jest uzależniona od zmiennej koniunktury na światowych rynkach kapitałowych). Co prawda cotygodniowe umorzenia pozwalają wycofać zainwestowane środki przed terminem wygaśnięcia funduszu, jednak w początkowym okresie czasu należy się liczyć ze spadkiem wartości aktywów netto przypadających na jeden tytuł uczestnictwa poniżej początkowego poziomu 100 PLN. Wynikać to będzie z kosztu transakcji swapowej, który może wynieść maksymalnie 5% wartości zgromadzonych aktywów oraz z 3% opłaty na rzecz sponsora. Inwestorzy, którzy zdecydują się wziąć udział w subskrypcji nie powinni zatem oczekiwać krótkoterminowych zysków. Choć subfundusz w swoich deklaracjach oferuje zwrot 100% zainwestowanego kapitału, to dotyczy to pełnego okresu życia funduszu (4 lata i 9 miesięcy).
Poziom opłat związanych z uczestnictwem w funduszu preferuje osoby, które dysponują sporymi zasobami gotówki (w przypadku opłat manipulacyjnych) oraz osoby, które pozostaną jego uczestnikami do momentu zakończenia przezeń działalności w styczniu 2010 r. (brak opłat za odkup certyfikatów). Natomiast w przypadku osób posiadających stosunkowo niewielkie środki finansowe (do 20 tys. PLN) oraz osób, które zrezygnują z uczestnictwa w subfunduszu przed datą jego zapadalności (zwłaszcza w pierwszym roku jego istnienia), wynik inwestycyjny może okazać się daleki od satysfakcjonującego, nawet po uwzględnieniu wypłaty dywidendy na najwyższym z możliwych poziomów.
Mimo braku wiedzy na temat ostatecznych wielkości dywidendy, a zwłaszcza wartości wskaźnika partycypacji w zmianach indeksów, możemy przyjrzeć się rezultatom kilku scenariuszy, opartych na wartościach ze środka przedstawionych przedziałów. Przyjmijmy zatem, że wskaźnik partycypacji zostanie ustalony na poziomie 70% i stopa dywidendy ostatecznie wyniesie 7%. Jako alternatywę możemy wziąć pod uwagę zysk z inwestycji w obligację o zbliżonym terminie wykupu – wybór padł na obligację detaliczną SP1209 notowaną na GPW. Inwestujemy minimalną dopuszczalną kwotę – 5000 PLN, w związku z czym zapłacimy dodatkowo 3% opłatę dystrybucyjną.
Przy założonych parametrach zysk z inwestycji w obligację po pokryciu kosztów transakcji oraz po zapłaceniu podatku od zysków kapitałowych powinien wynieść 25%. Okazuje się że zyskowność inwestycji w subfundusz MLPGIF staje się bardziej atrakcyjna dopiero po wzroście wartości koszyka indeksów o 30%. Historyczne dane, policzone w uproszczeniu dla okresów pięcioletnich kończących się w końcu grudnia pokazują, że ostatni raz z takim wzrostem mieliśmy do czynienia w okresie 1997-2001, kiedy średni wzrost trzech indeksów wyniósł nieco ponad 32%. Zatem do cech opisujących wcześniej profil inwestora (średnioterminowy, niski poziom akceptowanego ryzyka) możemy dołożyć jeszcze jedno określenie – optymista.
Tomasz Publicewicz, Analizy Online
