Łatwiejszy najem zamiast pustych mieszkań
Ustawa chroniąca lokatorów paraliżuje rynek wynajmu mieszkań. Spod jej działania ma więc zostać wyłączony najem okazjonalny. Lokatorzy natomiast mają być lepiej chronieni przed nadmiernymi podwyżkami czynszu.
Rząd przyjął projekt zmian w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Nowelizacja ma przede wszystkim przyczynić się do rozwoju rynku najmu i budownictwa mieszkań pod wynajem. Przypomnijmy, że 9 maja 2003 r. dokonana została „mała nowelizacja” ustawy, która usunęła m.in. obligatoryjne zawieranie umów najmu na co najmniej 3 lata. Konieczne są jednak dalsze zmiany w ustawie – szacuje się, że ok. 300 tys. mieszkań, które mogłyby zostać wynajęte, stoi pustych, gdyż ich właściciele obawiają się niekorzystnych rozwiązań ustawy o ochronie praw lokatorów.
Zmiany w ustawie o ochronie praw lokatorów obligują właścicieli prywatnych domów czynszowych do uzasadniania podwyżek przekraczających 3 proc. wartości odtworzeniowej i ułatwiają eksmisję osób naruszających porządek prawny.
Nowelizacja zakłada, że spod działania ustawy o ochronie praw lokatorów wyłączony zostanie tzw. najem okazjonalny (inaczej – doraźny), który w projekcie został zdefiniowany jako oddanie do używania lokalu, z którego właściciel przejściowo nie korzysta w całości lub w części, w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Ustawa nie dotyczyłaby również stosunków najmu nowych mieszkań, znajdujących się w budynkach oddanych do użytku po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej. Nie miałyby do nich zastosowania przepisy dotyczące podwyżek czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, a także regulujące prawo do lokalu socjalnego. Ustawa nie byłaby także stosowana do lokali znajdujących się w dyspozycji służb mundurowych, w tym w zasobie Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
Planowana nowelizacja zakłada także lepszą ochronę lokatorów prywatnych domów czynszowych przed nadmiernymi podwyżkami czynszu. Dotyczy to stosunków najmu powstałych przed dniem 10 lipca 2001 r., w których przed tym dniem obowiązywał czynsz regulowany. Ci lokatorzy do końca 2004 r. mogą płacić czynsz nie wyższy niż 3 proc. wartości odtworzeniowej. Aby zapobiec gwałtownym podwyżkom czynszu po 2004 r., w nowelizacji zapisano, że podwyżka przekraczająca 3 proc. wartości odtworzeniowej musiałaby zostać uzasadniona – na żądanie lokatora właściciel przedstawiałby na piśmie przyczynę podwyżki i jej kalkulację.
Podwyżka czynszu mogłaby zostać dokonana co najmniej po trzymiesięcznym wypowiedzeniu dotychczasowych stawek. Lokator może zakwestionować nową stawkę czynszu, co wstrzymywałoby jego zapłatę i podlegało rozstrzygnięciu sporu przez sąd. Nowelizacja ułatwi eksmisję osób, które rażąco naruszają porządek prawny. Można będzie eksmitować osoby szczególnie chronione przed eksmisją (m.in. kobiety w ciąży, osoby niepełnosprawne i obłożnie chore), jeśli rażąco naruszą porządek prawny – np. będą uporczywie naruszać porządek domowy.
Ewa Usowicz, Gazeta Prawna
