Miesiąc na rynku funduszy inwestycyjnych
Giełdowa lokomotywa, choć wydaje się że jest już rozpędzona ponad miarę, wcale nie myśli zwalniać tempa. To właśnie dzięki znakomitej koniunkturze panującej nieprzerwanie od połowy maja na warszawskim parkiecie, już piąty miesiąc z kolei liderami wzrostów na rynku funduszy inwestycyjnych były fundusze polskich akcji (AKP). W gronie dziesięciu najlepszych wyników września aż siedem należało do podmiotów lokujących pozyskane od inwestorów środki w krajowe instrumenty udziałowe.
Najlepszą dziesiątkę uzupełniał ponadto jeden fundusz mieszany (MIP) – SKOK Aktywny Zmiennej Alokacji oraz dwa podmioty zamknięte należące do grupy pozostałych funduszy (XXX) – Arka Global Index 2007 oraz Opera I. Certyfikat inwestycyjny tego ostatniego zyskał na wartości blisko 10 procent (9,7%) i był to zdecydowanie najlepszy rezultat inwestycyjny w minionym miesiącu na powierniczym rynku.
Beneficjentami giełdowej hossy były jednak oczywiście nie tylko fundusze akcji – znakomitymi wynikami mogły pochwalić się zarówno podmioty prowadzące mieszaną politykę inwestycyjną, jak też fundusze stabilnego wzrostu. O tym jak opłacalne były wrześniowe inwestycje na rynku funduszy inwestycyjnych niech świadczy chociażby fakt, iż aż 39 podmiotów uzyskało miesięczną stopę zwrotu wyższą od średniego ważonego oprocentowania rocznych depozytów złotowych gospodarstw domowych (3,5%).
Ogółem swoje wyceny poprawiło aż 136 funduszy i subfunduszy – oprócz podmiotów inwestujących na rynkach akcji w tej grupie znalazły się także podmioty lokujące aktywa w krajowe papiery dłużne oraz instrumenty rynku pieniężnego. Ich wyniki były oczywiście znacznie skromniejsze od rezultatów osiągniętych przez fundusze akcyjne i mieszane – stopy zwrotu nie przekraczały jednego procenta. Cóż jednak mają powiedzieć inwestorzy, którzy zdecydowali się powierzyć swoje pieniądze funduszom inwestującym w denominowane w euro i dolarze papiery dłużne. Istotna deprecjacja amerykańskiej, a zwłaszcza europejskiej waluty względem złotego sprawiła, że w gronie 28 podmiotów, które zakończyły wrzesień stratami przeważały właśnie fundusze dłużne dolarowe (PDU) oraz fundusze dłużne euro (PDE).
Najwięcej powodów do zadowolenia po raz kolejny w tym roku mieli uczestnicy funduszy akcji polskich (AKP). Kolejny atak popytu na GPW w Warszawie, głównie ze strony inwestorów zagranicznych, sprawił iż giełdowe indeksy raz po raz ustanawiały nowe rekordowe poziomy, dzięki czemu wyceny jednostek i certyfikatów funduszy akcyjnych rosły jak na drożdżach. W ciągu zaledwie tygodnia indeks WIG pokonał bariery 32 i 33 tysięcy punktów, kończąc miesiąc na poziomie 33,8 tys. punktów – o 7,8% wyższym niż w końcu sierpnia.
Niezaprzeczalnym bohaterem miesiąca był jednak indeks największych i najpłynniejszych spółek, który w połowie września pobił swój historyczny rekord ustanowiony na fali internetowej hossy w marcu 2000 roku. W skali całego miesiąca WIG20 wzrósł aż o 10,9% (kończąc go na poziomie 2519 punktów) i był to jeden z najwyższych miesięcznych wzrostów tego indeksu w jego ponad jedenastoletniej historii. Po raz kolejny kroku największym firmom nie zdołały dotrzymać średnie i małe spółki – ich indeksy wzrosły zaledwie o 2,2% (MIDWIG) i 4,9% (WIRR). Odzwierciedleniem zróżnicowanej koniunktury w poszczególnych segmentach warszawskiego parkietu były wyniki krajowych funduszy akcyjnych.
Najsłabsze wyniki stały się bowiem udziałem podmiotów inwestujących właśnie w walory spółek o mniejszych gabarytach – DWS Top 25 Małych i Średnich Spółek oraz Pioneera Małych i Średnich Spółek Rynku Polskiego. Najlepiej poradziły sobie natomiast w tych okolicznościach fundusze Arka Akcji (8,1%), DWS Akcji Plus (7,6%) i BPH Akcji (7,6%). Warto podkreślić, iż wynik lepszy od benchmarku (IRFU-akp) uzyskało aż 14 spośród 23 funduszy AKP, zaś ich średnia stopa zwrotu wyniosła 5,8%.
Równie gorąco było we wrześniu na europejskich parkietach. Po sierpniowej zadyszce, tym razem indeks Dow Jones Euro Stoxx 50 poszedł mocno w górę (5,0%) kończąc miesiąc na poziomie 3429 punktów, na którym był po raz ostatni w maju 2002 roku. Znacznie bardziej umiarkowany klimat panował za to na giełdach amerykańskich. Indeks Dow Jones Industrial Average po raz kolejny w ostatnich miesiącach nie zdołał sforsować bariery 10 700 punktów, mimo to zdołał zakończył wrzesień wzrostem o 0,8% (w podobnej skali zwyżkował indeks S&P 500 – o 0,7%).
Biorąc pod uwagę korzystną koniunkturę na zagranicznych giełdach wyniki osiągnięte we wrześniu przez fundusze akcji zagranicznych (AKZ) musiały okazać się rozczarowujące. Jedynie rezultat osiągnięty przez fundusz UniGlobal mógł być satysfakcjonujący (2,2%). Pozostałe podmioty musiały bądź zadowolić się minimalnym zyskiem (UniXXI Wiek – 0,6%, BPH Top Europa – 0,5%), bądź poniosły straty (DWS Top 50 Europa, Pioneer Akcji Europejskich, Pioneer Akcji Amerykańskich i BPH Top Ameryka). Powodem takich a nie innych rezultatów funduszy inwestujących w zagraniczne akcje była sytuacja na rynku walutowym – zarówno euro jak i dolar obniżyły swoją wartość w stosunku do złotego (odpowiednio o 3,3% i 1,7%).
Straty funduszy AKZ były jednak znacznie niższe od strat, jakie poniosły fundusze dłużne posiadające w swoich portfelach instrumenty denominowane w euro (PDE) i dolarze (PDU). W przypadku pierwszej z wymienionych grup najlepszy rezultat osiągnięty przez fundusz AIG Zagranicznych Obligacji oznaczał bowiem stratę 2,3% (największą zanotował Pioneer Obligacji Europejskich Plus – 3,6%), zaś w przypadku funduszy dłużnych dolarowych straty wahały się od 1,4% (DWS USD Obligacji) do 3,0% (BPH Dolarowych Obligacji). Średnia strata ośmiu funduszy lokujących aktywa w europejskie papiery dłużne wyniosła 3,1%, natomiast dziesięciu funduszy inwestujących w instrumenty amerykańskie wyniosła 1,9%.
Duża zmienność panowała na krajowym rynku obligacji skarbowych. Po względnie spokojnym początku miesiąca, druga połowa września przyniosła gwałtowny spadek, a następnie wzrost rentowności papierów dłużnych. Przyczyn nerwowości na rynku obligacji należy upatrywać przede wszystkim w sytuacji politycznej związanej najpierw z oczekiwaniami inwestorów odnośnie wyników wyborów parlamentarnych, a następnie z pierwszymi wypowiedziami dotyczącymi przyszłej polityki gospodarczej prowadzonej przez nowy rząd. W skali całego miesiąca zmiany cen okazały się jednak stosunkowo niewielkie – obliczany przez nas indeks IROS (ważony wielkością emisji indeks hurtowych obligacji skarbowych notowanych na GPW) zwyżkował o 0,75%. Wynik lepszy od benchmarku (ww. indeksu) osiągnęły jedynie dwa fundusze papierów dłużnych (PDP) – AIG Obligacji (0,87%) oraz SEB 5 Obligacji Skarbowych (0,85%). Stopy zwrotu pozostałych podmiotów wahały się od 0,03% do 0,64%. Średnia zmiana wartości 26 funduszy należących do tej kategorii wyniosła 0,38%.
Choć benchmark funduszy rynku pieniężnego i gotówkowych (IRFU-rpp) zwyżkował ponad dwukrotnie mniej niż benchmark funduszy dłużnych (0,35%), średnia stopa zwrotu funduszy inwestujących głównie w instrumenty o terminie wykupu do 1 roku była na zbliżonym poziomie (0,34%). Najlepsze wyniki stały się udziałem funduszy Warta Alfa (0,94%) oraz Skarbiec-Kasa Plus (0,65%), w portfelach których znaczący udział mają krótkoterminowe papiery dłużne emitowane przez firmy. Najsłabszy wynik osiągnął fundusz AIG Rynku Pieniężnego, którego jednostka zwyżkowała o 0,20%.
Beneficjentami hossy na warszawskim parkiecie były we wrześniu również fundusze o mieszanej polityce inwestycyjnej (MIP). Szczególnie dobrze radziły sobie podmioty aktywnie zarządzane – wśród trzech najlepszych wyników w gronie funduszy MIP znalazły się wyniki funduszy SKOK Aktywny Zmiennej Alokacji (7,4%) oraz Warta Beta (5,5%). W gronie najlepszych funduszy MIP po raz kolejny znalazło się także miejsce dla funduszu Arka Zrównoważony (6,3%). Średni zysk 14 funduszy mieszanych wyniósł we wrześniu 4,4% i był lepszy od benchmarku (IRFU-mip), który zwyżkował o 4,2%.
Z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia w gronie funduszy stabilnego wzrostu (SWP). Średni wynik 30 funduszy z tej grupy (2,4%) był bowiem o blisko 0,3 pkt. proc. lepszy od ich benchmarku. Zdecydowanymi liderami funduszy stabilnego wzrostu pod względem osiągniętych wyników inwestycyjnych były dwa fundusze zamknięte Bezpieczna Inwestycja, które jako jedyne wypracowały ponad czteroprocentową stopę zwrotu (BI 1 – 4,6%, BI 2 – 4,5%). Wśród funduszy otwartych najlepiej inwestowały UniStoProcent Plus (4,0%) oraz PZU Stabilnego Wzrostu Mazurek (3,9%). Nie popisał się natomiast fundusz BPH Pro Lokata, którego certyfikat zyskał na wartości jedynie 0,3%.
Komentarz do rankingów
We wrześniowym rankingu funduszy inwestycyjnych sklasyfikowanych zostało 79 funduszy inwestycyjnych w horyzoncie długoterminowym (to te podmioty, które prowadziły niezmienioną politykę inwestycyjną w minionych 36 miesiącach) oraz 124 fundusze w perspektywie krótkoterminowej (rocznej). Pierwszą ocenę w rankingu długoterminowym w gronie funduszy RPP uzyskał fundusz CitiPłynnościowy i była to od razu najwyższa nota – 5a.
W rankingach długoterminowych odnotowaliśmy tylko jedną zmianę wśród najwyżej sklasyfikowanych podmiotów – Skarbiec-Kasa Plus obniżył ocenę w grupie funduszy RPP z 5a na 4a. Sporo przetasowań miało miejsce natomiast w rankingach krótkoterminowych. Najbardziej spektakularną był niewątpliwie awans funduszu UniDolar Obligacje z noty 2a (którą posiadał przez pięć ostatnich miesięcy) na 5a. W tej samej kategorii (fundusze PDU) z grona najwyżej ocenianych funduszy wypadł Pioneer Obligacji Dolarowych (spadek z 5a na 4a). Podobny los spotkał inny fundusz dłużny Pioneera – Pioneer Obligacji Europejskich Plus – jego miejsce w gronie najlepszych funduszy PDE zajął fundusz AIG Zagranicznych Obligacji.
Czołowe pozycje w swoich kategoriach straciły również dwa fundusze zarządzane przez BPH TFI – BPH Akcji w gronie funduszy AKP (na jego miejsce wskoczyła Arka Akcji) oraz BPH Bezpieczna Inwestycja 1 w gronie funduszy SWP (jej miejsce zajął fundusz KBC Stabilny). Inny fundusz zarządzany przez KBC TFI – Warta Beta uzyskał najwyższą ocenę wśród funduszy MIP (miejsca ustąpił mu fundusz PKO/CS Zrównoważony). Wśród funduszy papierów dłużnych (PDP) do podmiotów posiadających najwyższą notę (5a) dołaczyła Arka Obligacji (miejsce to stracił ING Obligacji 2), zaś w gronie funduszy akcji zagranicznych najwyższą ocenę w rankingu krótkoterminowym osiągnął fundusz UniGlobal (stracił ją fundusz DWS Top 50 Europa). W kategorii funduszy RPP spadek z oceny 5a na 4a odnotował fundusz GTFI Premium KPD.
Tomasz Publicewicz, Analizy Online
