Ostrożnie z funduszami obligacji

Stopy zwrotu funduszy obligacji kuszą. Ale rekordowo niskie rentowności obligacji są przestrogą.

Fundusze obligacji są alternatywą dla lokat bankowych jako stosunkowo bezpieczne i znacznie bardziej zyskowne inwestycje. Średnia stopa zwrotu za ostatnie 12 miesięcy wyniosła 11,8%, podczas gdy lokata bankowa założona rok temu przyniosłyby zysk rzędu 4,5%. W tym czasie inflacja spadła z 4,6% r/r w sieprniu ub.r  do 1,6% w ubiegłym miesiącu. Obniżki stóp procentowych i spadająca inflacja sprzyjały cenom obligacji. Niestety w najbliższym roku nie ma co liczyć nawet na połowę stopy zwrotu za ostatnie 12 miesięcy.

Co musisz wiedzieć zanim zainwestujesz w fundusz obligacji

  1. Jaka jest rentowność obligacji w momencie inwestycji w fundusz. W połowie lipca ubiegłego roku rentowność obligacji sięgała nawet 7,7%-8% w zależności od terminu wykupu. Obecnie rentowność obligacji wynosi 4,2-4,6%. Inwestując w fundusz obligacji przed rokiem kupowaliśmy gwarancje, że średnio w skali roku uzyskamy zysk rzędu 7,5-8% zakładając, że będziemy czekali 2-4 lat (fundusze inwestują zwykle w papiery o średnim terminie wykupu). Obligacje wypłacają odsetki w stałej wysokości, więc pomimo spadku stóp procentowych zyskowność już dokonanej inwestycji nie zmniejszy się.
  2. Gdy rentowności spadają, fundusze papierów dłużnych notują dodatkowe zyski.
    Spadek rentowności z 7,8-8% do ok. 4,2-4,6% spowodował, że oprócz odsetek uczestnicy funduszy obligacji zarobili dodatkowo na wzroście ceny obligacji. Obecnie ceny np. obligacji pięcioletnich są o ok. 13% wyższe niż przed rokiem (nie licząc odsetek narosłych w tym czasie). Ponieważ zyski funduszy uwzględniają rynkowe zmiany cen obligacji wyniki za ostatnie 12 miesięcy wygladają szczególnie atrakcyjnie.
  3. Rentowność obligacji w momencie wpłaty zdecyduje o stopie zwrotu
    W przypadku funduszy obligacji o zysku decyduje rentowność obligacji w momencie wpłaty do funduszu. Czy rentowności mogą jeszcze spadać? Mogą. Ale spadek rentowności o kolejne 3% jest praktycznie wykluczony. Być może rentowności spadną jeszcze o 0,5% może o 1% (wariant mało prawdopodobny). Spadek o rentowności o 1% przekłada się na wzrost ceny obligacji pięcioletnich o ok. 4%. Pamiętajmy, że od tych 4,2-4,6% należy jeszcze odjąć opłaty dla funduszy i podatek od zysków.
  4. Nie ma zysku bez ryzyka. Fundusze obligacji notują dobre wyniki, kiedy stopy procentowe maleją. Ale każdy kij ma dwa końce. Wiosną 2003 roku rentowności obligacji wynosiły ok. 5%. Do lipca ubiegłego roku rentowności rosły do poziomu nawet 8%, a wzrost rentowności obligacji oznacza spadek cen obligacji. Duży napływ środków do funduszy obligacji miał miejsce właśnie gdy rentowności były na niskim poziomie. I od sierpnia 2003 do sierpnia 2004 fundusze średnio „zarobiły” 0,68%. Wiele z nich poniosło nawet straty. Inwestycja w fundusze obligacji związaną jest z ryzykiem zmiany stopy procentowej, co doskonale ilustruje powyższy przykład.

Prowizje, opłaty, wyniki

  • prowizje od wpłaty wahają się od 0 do 2% w zależności od funduszy; zdarza się że fundusze w ramach promocji rezygnują z pobierania prowizji od nabycia jednostek uczestnictwa (np. z opłat zwolnione są wpłaty na rejestr otwarty przez internet lub w siedzibie Union Investment TFI);
  • opłata za zarządzanie (wliczona w cenę jednostki) wynosi najczęściej 1,5-2,5%;
  • najlepsze fundusze które od 30-07-2004 do 31-08-2005 zyskały ponad 14% to:
    • DWS FIO Konwergencji (15,7%),
    • Arka Obligacji (15,4%),
    • AIG Obligacji (14,4%),
    • SEB5 (14,3%);

Co to jest rentowność obligacji?

Rentowność obligacji to stopa zysku w skali roku uwzględniająca wypłacane odsetki w trakcie trwania tej obligacji oraz wartość po jakiej obligacje wykupi skarb państwa. Zysk ten zależy od ceny obligacji – im niższa cena tym większa rentowność obligacji. Rentowność jest informacją ile zarobimy, jeśli będziemy czekali do wykupu obligacji. Jednocześnie rentowność nie uwzględnia ile zwiększy jak zmieni się rynkowa cena obligacji gdy rentowność spadnie lub wzrośnie.

Fundusze obligacji różnią się wynikami, różnią się też stylem inwestycyjnym. Choć obecnie rentowności obligacji są niskie są fundusze, które dopasowują swoją strategię do warunków na rynku. Inwestują w mniej ryzykowne papiery, o krótszym terminie wykupu, gdy rentowności obligacji mogą rosnąć. Z kolei, kiedy rentowności spadają dobierają do portfela obligacje, których cena może mocniej wzrosnąć. Dlatego przed wyborem funduszu warto skonsultować się ze specjalistą, który orientuje się w sytuacji na rynku i dobrze zna strategie funduszy.