Więcej za użytkowanie wieczyste
Od 1 maja br. ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu będzie opodatkowane 22-proc. stawką VAT. Prawdopodobnie wzrosną też o około 1/5 i tak już wysokie opłaty za użytkowanie wieczyste. Jedyną szansą na zmianę tej regulacji jest zwolnienie użytkowania wieczystego gruntu z opodatkowania w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy.
Od 1 maja 2004 r. grunty zostaną opodatkowane stawką 22-proc. VAT. W tym przypadku sprawa jest jasna. Dylemat mają jednak podatnicy, którzy nie nabywają gruntów na własność, lecz nabywają użytkowanie wieczyste. Nowa ustawa nie reguluje wprost, jaką stawkę podatku należy stosować w przypadku ustanowienia użytkowania wieczystego gruntu.
Na początek trzeba ustalić, czy ustanowienie użytkowania wieczystego jest dostawą towarów czy też świadczeniem usług. Zgodnie z art. 7 ust. 1 nowej ustawy, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarem zaś są nie tylko rzeczy ruchome, ale również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.
W odniesieniu do interesującego nas tematu najistotniejsze jest jednak to, że towarem są również grunty. Z kolei przepisy kodeksu cywilnego stanowią, że określone grunty mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
Ponadto w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Nie ma więc wątpliwości, że ustanowienie użytkowania jest przeniesieniem prawa do rozporządzania jak właściciel towarem, jakim w tym przypadku jest grunt.
Podsumowując, należy więc uznać, że ustanowienie użytkowania wieczystego po 1 maja br. opodatkowane będzie 22-proc. stawką VAT, podobnie zresztą jak sprzedaż gruntów. Taka interpretacja wynika z brzmienia przepisów nowej ustawy. Nie wiadomo zaś, co znajdzie się w rozporządzeniach wykonawczych. Być może użytkowanie wieczyste zostanie zaliczone do czynności zwolnionych z VAT.
Inaczej kwestia opodatkowania użytkowania wieczystego gruntu wygląda, jeśli użytkowanie jest ustanawiane wraz z przeniesieniem własności budynku lub budowli trwale złączonej z gruntem. Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo ich części z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W takich przypadkach do ustanowienia użytkowania wieczystego gruntu zastosowanie miałaby ta sama stawka VAT co do budynków, a więc 7 proc.
Agnieszka Witkiewicz, Gazeta Prawna
