Pytania o PIT – odpowiedzi eksperta

Na pytania odpowiada Igor Gurowski z firmy Calan & Associes

Pytanie dotyczy możliwości uwzględnienia w rozliczeniu kosztów instalacji odkurzacza centralnego, który jest integralnie związany z konstrukcją budynku.

IG: Tego rodzaju wydatek podlega odliczeniu od podatku.

Kolejne pytanie jest związane z odliczeniami z tytułu remontu przeprowadzonego w budynku gospodarczym, który nie jest połączony z budynkiem mieszkalnym, ale oczywiście stanowi integralną część nieruchomości (i jest wykazany w odpowiednich rejestrach). Konkretnie chodzi o modernizację kotłowni gazowej w budynku mieszkalnym i wybudowanie kotłowni gazowej w budynku gospodarczym. Czy w rozliczeniu rocznym można odliczyć oba koszty?

IG: Możliwe jest jedynie odliczenie wydatków na modernizację kotłowni gazowej w budynku mieszkalnym.

W ubiegłym roku pracowałam na umowe o prace i założyłam działalność gospodarczą. W październiku zostałam zwolniona z pracy, natomiast działalność prowadziłam do końca listopada. Od grudnia nie uzyskiwałam już żadnych dochodów. W rozliczeniu za ubiegły rok wyszedł mi dosyć duży podatek do zapłaty na rzecz US. Moje pytanie jest takie: czy mam jakieś szanse żeby US umorzył mi ten podatek? Tak jak wspomniałam od grudnia do tej pory nie uzyskuje żadnych dochodów i fizycznie nie mam z czego zapłacić.

IG: Niestety, brak środków na zapłatę podatku nie stanowi przesłanki do jego umorzenia. Zgodnie z art. 67 § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, na wniosek podatnika, umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. NSA w swoim orzeczeniu stwierdził m. in. iż aby organ podatkowy mógł podjąć decyzję w sprawie umorzenia zaległości podatkowej bądź w przypadku odsetek za zwłokę musi ustalić, czy istnieją przesłanki wymienione w art. 67 § 1 Ordynacji podatkowej. Względy uzasadnione ważnym interesem podatnika wymagają ustalenia sytuacji majątkowej podatnika, skutków ekonomicznych, jakie wystąpią na skutek realizacji zobowiązania dla niego i jego firmy. Jednak organ musi mieć także na uwadze interes publiczny, a więc i to, że to „właśnie względy społeczne wymagają również żeby zobowiązania podatkowe były realizowane, a podatnik pochopnie nie był z nich zwalniany”. Tak, więc w każdym przypadku organ podatkowy powinien badać całokształt sytuacji podatnika w celu stwierdzenia czy istnieją ustawowe przesłanki do umorzenia zaległości podatkowych.

Czy jeśli w latach 1999 – 2003 korzystałem z „dużej” ulgi budolwanej w chwili obecnej, po rozpoczęciu i zakończeniu kolejnej inwestycji mieszkanioweej (zaciągnąłem kredyt hipoteczny) jestem uprawniony do korzystania z „ulgi odsetkowej”?

IG: Nie, możliwość skorzystania z tzw. „ulgi odsetkowej” dostępna jest jedynie dla podatników, którzy w przeszłości nie dokonywali żadnych odliczeń od dochodu lub podatku w ramach tzw. dużej ulgi budowlanej tj. na budowę lub zakup budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Jaka jest aktualna interpretacja dotycząca darowizn na cele charytatywno-opiekuncze? Interpretacja mojego US mówi o tym, że mogę odliczyć darowiznę bez limitu, pod warunkiem udokumentowania przelewu i posiadania rozliczenia wydanych środkow przez parafię. Natomiast z informacji jakimi dysponuję wynika, że Sąd Najwyższy zmienił interpretacje.

IG: Zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów – Podsekretarza Stanu z dnia 31 grudnia 2001 r. (PB5/KD-033-186-2393/01) w sprawie zasad dokonywania odliczeń darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła katolickiego, darowizny te podlegają odliczeniu bez limitu pod warunkiem, że kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz – w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny – sprawozdania o przeznaczeniu jej na tę działalność. W swoim piśmie Podsekretarz Stanu stwierdza również, iż: „wprawdzie w jednym z wyroków NSA (wyrok z dnia 3 sierpnia 2000 r. I SA/Po 1398/99 Prawo Gospodarcze 2001/6 str. 34) orzeczono, że do darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze stosuje się limit określony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, to mając na uwadze, że jest to wyrok jednostkowy i odbiegający krańcowo od innych wyroków NSA, nie należy go traktować jako faktyczną podstawę do rozstrzygania przedmiotowych spraw.”

14 maja 2003 roku podpisałem z deweloperem przedwstępną umowę sprzedaży mieszkania (zakup mieszkania na rynku pierwotnym). Dnia 22 października 2003 roku podpisałem protokół zdawczo-odbiorczy tego mieszkania. Podpisanie aku notarialnego sprzedaży mieszkania planowane jest na sierpień 2004 roku. Czy poprawnie interpretuję art. 27a ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na rok 2003, że wydatki na wykończenie tegoż mieszkania poniesione po jego odbiorze (tj. po 22 października 2003 roku) mogę odliczyć w ramach ulgi na remont i modernizację lokalu mieszkalnego za 2003 rok?

IG: Tak, istnieje taka możliwość.

Czy w ramach ulgi na remont i modernizację lokalu mieszkalnego możliwe jest odliczenie: kuchenki elektrycznej do zabudowy (piekarnik wraz z płytą grzejną), okapu kuchennego naściennego, szafki kuchennej pod zlewozmywak, szafki podumywalkowej? Elementy wymienione w pkt. 1.-3. stanowią integralną trwale przymocowaną część systemu kuchennego „do zabudowy” zaprojektowanego pod wyżej wymienione mieszkanie.

IG: Jeśli ww. elementy wyposażenia są trwale umiejscowione w lokalu istnieje możliwość odliczenia od podatku kosztów ich zakupu i montażu w ramach ulgi remontowej.

Zakończliśmy w 2002 r. budowę domu korzystając z ulgi budowlanej – odliczenia od dochodu. Jak się dowiedziałem limit odliczeń w b.r wynosi 189 tys. zł. Czy po zakończeniu odbiorem budowy możemy skorzystać jeszcze z tej ulgi fakturami z 2003 r do wysokości ulgi?

IG: Nie, po dokonaniu odbioru domu jednorodzinnego (udzieleniu pozwolenia na użytkowanie) nie istnieje możliwość kontynuowania odliczeń w ramach limitu „dużej ulgi budowlanej”. Tego rodzaju uprawnienie dotyczy jedynie lokali mieszkalnych. Dalsze wydatki związane z wykończeniem domu mieszkalnego można odliczyć w ramach tzw. ulgi remontowej.

Czy istnieje jakiekolwiek ograniczenie dotyczące wzajemnego rozliczenia malżonkow (chodzi o PIT 37), jezeli nie są i nie byli oni zameldowani pod tym samym adresem?

IG: Nie, nie ma takich ograniczeń. Ważne jest by małżonkowie spełniali następujące warunki: oboje podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, pozostawiali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy oraz istnieje między nimi małżeńska wspólność majątkowa. Fakt zameldowania małżonków pod różnymi adresami nie wpływa na ich prawo do wspólnego rozliczenia.

Czy w ramach ulgi remontowej można odliczyć kwoty wydane na zakup karniszy lub klamek do drzwi?

IG: Kwestia jest dyskusyjna. Zgodnie z niektórymi wyjaśnieniami wydatki na zakup karniszy mogą być potraktowane jako wydatki związane z wystrojem wnętrza. Co do klamek to wydatki na ich zakup podlegają odliczeniu.

Czy jeżeli pracowałem za granicą (legalnie), a podatki odprowadzał pracodawca zagraniczny w kraju zatrudnienia, to czy muszę składać PIT. Jeżeli tak to jaki ?

IG: Zgodnie z art. 44 ust. 7 podatnicy czasowo przebywający za granicą, którzy osiągają dochody ze źródeł przychodów położonych za granicą, jeżeli te dochody nie są zwolnione od podatku w Polsce, są zobowiązani wpłacić zaliczkę na podatek od tych dochodów w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do kraju. W celu ustalenia czy dochody te były zwolnione z opodatkowania należy sprawdzić jakiego rodzaju metodę unikania podwójnego opodatkowania przewiduje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta przez Polskę z państwem, w którym przebywał podatnik. Jeśli jest to metoda wyłączenia lub wyłączenia z progresją, wówczas nie ma obowiązku deklarowania ww. dochodu po przyjeździe do Polski. Jeśli jest to metoda zaliczenia podatkowego, wówczas dochód należy zadeklarować ww. terminie. W przypadku wynagrodzenia za pracę właściwym do zadeklarowania dochodu będzie formularz PIT-51.

Czy w ramach jednej ulgi remontowej mogę odliczyć wpłaty na fundusz remontowy do dwóch mieszkań? Mam tytuł prawny do obu mieszkań – do jednego w 100 proc., w drugim jestem właścicielem 33 proc.

IG: Tak, ale w ramach limitu wydatków na ten cel.

Czy rozlicza się faktycznie dokonane wpłaty – tzn. np w 2003 dokonałam zapłaty za fundusz remontowy 2002 – rozliczam to według kopii z wyciągu bankowego, tj sumy wpłaconej w 2003?

IG: Odliczeniu podlegają faktycznie dokonane w danym roku wpłaty na fundusz remontowy.

Czy jeżeli istnieje trzech właścicieli jednego lokalu, to każdy z nich ma prawo do wykorzystania całości ulgi remontowej, czy tylko części, odpowiednio do udziału w nieruchomości?

IG: Każdy ze współwłaścicieli może dokonać odliczenia wydatków na remont w części odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności lokalu.

Czy i w jaki sposób mam odliczyć wydatki poniesione w roku 2003 na studia podyplomowe na uniwersytecie? Czy jako dokształcanie i doskonalenie zawodowe (profil studiów odpowiada wykonywanemu przeze mnie zawodowi), czy też z tytułu odpłatnego kształcenia w szkołach wyższych? A może w ogóle nie przysługuje z tego tytułu odliczenie? Oczywiście uczelnia wystawiła fakturę.

IG: W opisanej sytuacji poniesiony wydatek można zakwalifikować albo jako kształcenie w szkołach wyższych lub jako odpłatne dokształcanie i doskonalenie zawodowe podatnika.

Czy wykładzinę dywanową, która jest przytwierdzona do podłoża za pomocą nadproży można odliczyć od podatku.

IG: W sytuacji, gdy wykładzina jest na trwałe związana z podłożem wydatki na jej zakup i ewentualny montaż podlegają odliczeniu od podatku.

Czy za opłacony w 2003 r. kurs języka angielskiego dla podatnika trzeba posiadać fakturę VAT, czy wystarczy zwykły rachunek lub potwierdzenie wpłaty.

IG: Wystarczy, rachunek potwierdzający dokonanie wpłaty za kurs językowy.

Przez dwa ostatnie lata rozliczałam się jako matka samotnie wychowująca dziecko. W październiku roku 2003 wyszłam za mąż za ojca dziecka i mam pytanie czy za ubiegły rok mogę rozliczyć się tak jak za lata poprzednie czy muszę indywidualnie?

IG: Niestety musi się pani rozliczyć indywidualnie. By móc skorzystać z rozliczenia łącznego małżonkowie muszą przez cały rok podatkowy pozostawać w związku małżeńskim.

Podobno można spłacić należny podatek ratalnie. Co w tym celu należy uczynić?

IG: Zgodnie z art. 48 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy może na wniosek podatnika uzasadniony jego ważnym interesem dokonać rozłożenia płatności podatku na raty. Jednakże jak to stwierdził NSA, rozłożenie na raty podatku, na wniosek podatnika, musi być spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, nie może być oparte na subiektywnym przekonaniu podatnika.

Na PIT wyszło mi, że musze dopłacić US ok 700 zł. Kiedy mam to zapłacić? Czy przed 30 kwietnia czy dopiero gdy US prześle mi jakieś zawiadomienie?

IG: Podatnik powinien bez wezwania dokonać zapłaty podatku wynikającego z rozliczenia rocznego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, którego rozliczenie dotyczy. Niezapłacenie podatku w terminie spowoduje naliczenie odsetek za zwłokę i może wiązać się z nałożeniem kar określonych w Kodeksie karnym skarbowym.

Jeśli w ciągu roku podatkowego 2003 moim jedynym źródłem dochodu była praca na umowę o pracę w jednej firmie i pracodawca odprowadzał podatki regularnie, to czy normalnym jest, że w rozliczeniu rocznym muszę dopłacić podatek. Jeśli tak, to w jakim przypadku jest to możliwe? Zaznaczę iż wpadam w 40-proc. próg podatkowy.

IG: W przypadku podatników uzyskujących przychody w wysokości powodującej przekroczenie pierwszego lub drugiego progu podatkowego tego rodzaju sytuacja jest normalna. Wynika on z tego, że zaliczka na podatek w wysokości 30 proc. a potem w wysokości 40 proc. pobierana jest przez pracodawcę dopiero od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło przekroczenie danego progu podatkowego (art. 32 ust 1 updof).

Chciałbym się dowiedzieć, jak powinien sie rozliczyc rodzic samotnie wychowujacy pełnoletnie dziecko, ktore nie pracuje, a uczy się i otrzymuje rentę rodzinną. Dziecko w roku podatkowym otrzymalo ok. 10 tys. zł renty rodzinnej. Czy dziecko powinno złożyć samodzielnie PIT? Czy też do PIT-u rodzica dodaje sie zarobki dziecka ? Czy też może renta rodzinna jest zwolniona z opodatkowania?

IG: Może Pani rozliczyć się wspólnie z dzieckiem pod warunkiem, że nie ukończyło ono 25 roku życia i kształci się w szkole publicznej lub posiadającej uprawnienia szkoły publicznej, szkole wyższej lub wyższej szkole zawodowej. Co do renty rodzinnej to zwolnione z opodatkowania są jedynie dodatki dla sierot zupełnych.

Chciałabym się dowiedzieć, czy umowa przedwstępna zawarta w formie aktu notarialnego stanowi tytul prawny do lokalu i co za tym idzie, czy na tej podstawie można skorzystać z ulgi remontowej (na wyposażenie nowego lokalu) i ulgi odsetkowej od kredytu mieszkaniowego. Umowa przedwstępna została zawarta w grudniu 2002 roku. Zakończenie robót przez developera miało miejsce w styczniu 2004 r. Protokół przekazania mieszkania do samodzielengo wykończenia podpisałam w lutym 2004. Cała wartość mieszkania została przeze mnie wpłacona deweloperowi przed koncem 2003. Na mój koszt w 2003 roku zostały zamontowane drzwi wejściowe i grzejniki. Czy mogę te wydatki odliczyć od podatku? Część wartości mieszkania pokrył kredyt. Odsetki od kredytu zaczęłam splacać jeszcze w 2003 roku. Czy mogę je odliczyć od dochodu? Umowa przyrzeczona została podpisana w kwietniu 2004.

IG: Nie, umowa przedwstępna nie stanowi tytułu prawnego do lokalu i nie uprawnia do skorzystania z ulgi remontowej. Jeśli chodzi o kwestie odliczenia odsetek od kredytu to możliwe jest to w dopiero w rozliczeniu za rok podatkowy w którym ukończona została inwestycja, czyli za 2004.

Czy Państwa zdaniem koszty jakie musiałem ponieść w związku ze sporządzeniem umowy kupna mieszkania w formie aktu aktu notarialnego mogę uznać za wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe w ramach „dużej” ulgi budowlanej? Naturalnie, korzystam z dobrodziejstw tej ulgi w ramach praw nabytych.Wydaje się, że sama taksa notarialna (wynagrodzenie notariusza) i VAT z tego tytułu jest odliczalna – w końcu nie ma możliwości nabycia własności nieruchomości bez aktu notarialnego. Ale co z pozostalymi pozycjami kosztowymi – zwłaszcza opłatami sądowymi za urządzenie księgi wieczystej i ustanowienie hipoteki?

IG: Opłaty notarialne i sądowe stanowią wydatki zaliczane do „dużej” ulgi budowlanej.

W 1987 r. nieruchomość rolną matka jako właścicielka umową darowizny sporządzając akt notarialny przekazała synowi – mojemu bratu. Według opisu księgi wieczystej nieruchomość zabudowana jest domem mieszkalnym o pięciu izbach, stodołą, oborą pod jednym dachem i garażem. Akt notarialny – umowa darowizny – gwarantował służebność kuchni i dwóch pokoi rodzicom. Obecnie w księdze wieczystej w dziale II jako właściciel całości nieruchomości figuruje brat a w dziale III jest zapis: „Prawo nieodpłatnej dożywotnej służebności mieszkaniowej na rzecz Stanisławy i Jana (nazwisko rodziców)”. Brat jest rolnikiem – kawalerem. W 2003 r. rodzice przeprowadzili remont budynku (dachu), czy mogą dokonać odpisu z tytułu poniesionych wydatków na remont budynku? Czy też konieczna jest dodatkowa umowa najmu na częśc budynku. Zabudowania są w kształcie litery L, gdzie na obu końcach znajdują się dwie osobne części mieszkalne połączone ciągłą zabudową złożoną ze stodoły i stajni. Czy dodatkowa umowa najmu, lecz bez udziału notariusza coś daje i czy było to konieczne w celu umożliwienia skorzystania z odpisu?

IG: Nie, nie ma konieczności zawarcia dodatkowej umowy najmu. Ustanowiona w akcie notarialnym służebność kuchni i dwóch pokoi jest ograniczonym prawem rzeczowym stanowiącym wystarczający tytuł prawny do dokonania odliczeń wydatków poniesionych przez Pana rodziców na remont zajmowanej przez nich części budynku.