Odlicz stratę z funduszy od dochodu z akcji

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami brak jest przeszkód w odliczeniu straty z udziału w funduszu inwestycyjnym od dochodu ze zbycia udziałów w spółce posiadającej osobowość prawną (np. ze sprzedaży akcji na GPW w Warszawie).

Zryczałtowany podatek dochodowy pobierany od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych skonstruowany został w taki sposób, aby nie można było dochodu tego pomniejszyć o stratę z udziału w funduszach czy o stratę z innych transakcji (art.30 ust.5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej zwaną ustawą o PIT). Tak więc płatnik za każdym razem pobiera podatek dochodowy przy zysku, natomiast przy stracie po prostu go nie pobiera. W celu uniknięcia strat, których nie można skompensować z zyskiem przed opodatkowaniem, stworzono subfundusze. Podatnicy przesuwając swoje aktywa pomiędzy subfunduszami realizują dochód albo stratę dla celów podatkowych dopiero w chwili umorzenia jednostek subfunduszu bez zamiany ich na jednostki innego subfunduszu w ramach tego samego funduszu.

Nadal jednak podatnicy nie mają prawa pomniejszać dochodu z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych o stratę z tytułu innej inwestycji w funduszu inwestycyjnym. Wydawać by się mogło, iż strata taka w żaden sposób nie może zmniejszyć obciążeń podatkowych podatnika. Jednak dogłębna analiza przepisów ustawy o PIT nasuwa nieoczekiwany wniosek, korzystny dla podatnika.

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty (art.9 ust.3 ustawy o PIT). W ramach jednego źródła przychodów – przychodów z kapitałów pieniężnych – ustawa o PIT wymienia zarówno przychody z tytułu udziałów w funduszach kapitałowych, jak i należne przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną czy wartość udziałów objętych za aport niepieniężny. Jak podano wcześniej, art.30 ust.5 ustawy o PIT zakazuje odliczeń strat z kapitałów pieniężnych od dochodów z udziału w funduszu inwestycyjnym. Żaden jednak przepis ustawy o PIT, w szczególności art.30b tej ustawy, nie zakazuje odliczenia straty od dochodów ze zbycia udziałów w spółce posiadającej osobowość prawną. Można zatem od tego dochodu odliczyć stratę z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym. I to jest dobra wiadomość dla podatników.

Na przykład:

Podatnik osiągnął dochód ze sprzedaży akcji na GPW w Warszawie 20.000 zł. Jednocześnie odnotował stratę 3.000 zł z tytułu udziału w jednym z funduszy inwestycyjnych oraz 5.000 zł dochodu z tytułu udziału w innym funduszu. W takiej sytuacji podatnik zapłaci podatek od 5.000 zł dochodu z tytułu udziału z tym innym funduszu, oraz podatek od dochodu ze sprzedaży akcji pomniejszonego o stratę z udziału w pierwszym z funduszy – czyli od 17.000 zł.

Urzędy skarbowe pytane przez podatników o możliwość odliczenia straty z udziału w funduszu inwestycyjnym od innych dochodów, odpowiadały negatywnie, argumentując, że” przepis art. 9 ust. 6 nie zawiera zapisu, iż w stosunku do zbywanych jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym ma zastosowanie art. 9 ust. 3 ustawy (uwzględnianie straty).”  (pismo Urzędu Skarbowego w Sandomierzu z 6 kwietnia 2005r. nr PF.415/2/05, czy pismo Urzędu Skarbowego Wrocław-Krzyki z 11 lipca 2005r. nr PD II 415/1/65/05). Jednak rozumowanie przedstawione w cytowanych pismach nie jest poprawne. To przepis art.9 ust.3 ustawy o PIT zawiera ogólny przepis dotyczący prawa podatników do odliczenia straty. Przepis art.9 ust.6 jest z formalnego punktu widzenia zbędny, nie wskazuje bowiem strat z przychodów kapitałowych, które można odliczyć, ale zawiera jedynie przykładowe wymienienie strat, które odliczyć można. Tak sformułowany przepis nie ma w świetle art.9 ust.3 ustawy o PIT żadnego znaczenia, i to tym bardziej, że w przepisie art.9 ust.3a ustawy o PIT, zawierającym wykaz strat nie podlegających odliczeniu, omawianej w niniejszej publikacji straty z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym nie wymieniono.

Gdyby rozumować inaczej, to niepotrzebny byłby przepis art.30a ust.5 ustawy o PIT, który wyraźnie zakazuje odliczenia straty z udziału w funduszu od dochodu z udziału w funduszu. Skoro ten przepis był potrzebny, pomimo przepisu art.9 ust.6 ustawy o PIT, to brak analogicznego rozwiązania w art.30b wskazuje wyraźnie na wolę ustawodawcy: podatnik może odliczyć stratę z funduszy od dochodu z akcji.

Brak jest zatem przeszkód, aby w rubryce 28 deklaracji PIT-38 ująć stratę z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym. „Jedyny problem polega na tym że podatnik musi sam obliczyć wysokość straty w oparciu o dokumenty przesyłane przez fundusz i dokumenty obciążające go prowizją za transakcje.” – podsumowuje Artur M. Brzeziński, redaktor naczelny PIT.pl – „Nie otrzyma żadnej informacji podatkowej przydatnej w tej sytuacji.”

Artur M. Brzeziński, PIT.pl

Opcje dostępności

Wysoki kontrast
Czytaj stronę
Kliknij aby czytać
Podświetlenie linków
TT
Duży Tekst
Odstępy między tekstami
Zatrzymaj animacje
Ukryj obrazy
Df
Przyjazny dla dysleksji
Kursor
Struktura strony