Switch i Solo – najpopularniejsze karty w Wielkiej Brytanii
Każdy, kto był w Wielkiej Brytanii, zapewne zauważył na większości sklepów naklejki informujące o przyjmowaniu kart Solo i Switch. Karty te są już od ponad 15 lat z powodzeniem wykorzystywane przez miliony Brytyjczyków. Narodziły się, gdy nie było jeszcze na rynku kart debetowych Visa Electron i Maestro, a klienci chcieli mieć kartę, która mogłaby zastąpić powszechne w tamtym okresie czeki. Jednak postęp na rynku kart powoduje, że lokalne organizacje płatnicze tracą rację bytu, i już wkrótce znikną też karty Switch.
Warto więc dowiedzieć się czegoś o tych kartach oraz poznać ich, jak się wydaje, interesującą historię. Szczególnie warty uwagi jest proces ewolucji karty, która początkowo miała charakter krajowy, ku zapewnieniu klientom globalnej akceptacji.
Debetowe początki
Karty Switch i Solo to karty debetowe, wydawane wyłącznie przez banki na wyspach brytyjskich. Geneza kart sięga lat 80-tych, kiedy nie było jeszcze na rynku globalnych kart debetowych. W tym okresie zarówno Visa, jak i MasterCard wydawał w większości karty kredytowe. Do płatności za towary i usługi powszechnie były wykorzystywane czeki, jednak duże koszty tego rodzaju obrotu oraz względy bezpieczeństwa spowodowały, że banki zdecydowały się na rezygnację z nich.
W odpowiedzi na zapotrzebowanie klientów w roku 1988 trzy duże brytyjskie banki: HSBC, National Westminster Bank i The Royal Bank of Scotland zdecydowały o wspólnym wydawaniu karty debetowej. Banki stworzyły firmę, która miała pomagać bankom w wydawaniu kart oraz zarządzać siecią akceptantów karty. Karta została nazwana Switch, a pierwszej transakcji nią dokonano w październiku 1988 roku.
Karta była wydawana przez najważniejsze brytyjskie banki, które stały się udziałowcami firmy Switch. Także klienci szybko zaakceptowali nowy produkt. Choć karta Switch była kartą debetową, to została wydana w formie wypukłej, tzn. można nią było płacić także w miejscach, gdzie nie było elektronicznych terminali do obsługi kart. Nie wszystkie transakcje dokonywane kartą były więc autoryzowane on-line, a klient, choć Switch to karta debetowa, mógł teoretycznie wydać więcej, niż zgromadził na swoim rachunku w banku.
Solo w Duecie
Ten problem doprowadził do spadku zainteresowania banków wydawaniem kart Switch. Okazało się bowiem, że tego rodzaju karty nie można wydać klientowi „od ręki” zaraz po tym, jak otworzył sobie w banku rachunek. Bank musiał najpierw nabrać pewności, że klient otrzymujący kartę Switch nie spowoduje w rachunku debetu, którego nie mógłby spłacić.
W tym celu organizacja Switch podjęła decyzję o stworzeniu zupełnie nowej – elektronicznej karty debetowej. Taką karta stała się karta Solo, która od karty Switch różni się koniecznością autoryzacji on-line wszystkich dokonywanych transakcji. Karta Solo jest, podobnie jak Switch, kartą wypukłą, lecz dla mechanizmu jej funkcjonowania nie ma to żadnego znaczenia. Pierwsze karty Solo pojawiły się na rynku w roku 1997 i, podobnie jak karty Switch, odniosły ogromny sukces.
Do końca czerwca 2003 roku w Wielkiej Brytanii wydano 23,7 miliona kart Switch i 7,16 miliona kart Solo. Obie karty korzystają z tej samej infrastruktury i są akceptowane w ponad 692 tysiącach sklepów oraz punktów usługowych. Karty Solo są jednak akceptowane tylko tam, gdzie sprzedawca korzysta z elektronicznego terminala POS. W roku 2002 kartami Switch dokonano prawie 1,5 miliarda transakcji.
Okno na świat
Tak jak już wcześniej wspomniałem, karty Switch były akceptowane tylko na rynku brytyjskim. Banki szybko zorientowały się, że klienci chcieliby korzystać ze swoich kart debetowych także za granicą. Ponieważ stworzenie własnej sieci akceptacji międzynarodowej byłoby zbyt trudne i drogie, postanowiono wykorzystać którąś z już istniejących globalnych organizacji płatniczych.
Partnerem sieci Switch został Mastercard, który w roku 1991 stworzył swoją globalną kartę debetową Maestro. Niedługo potem logo Maestro pojawiło się z tyłu kart Switch, i poza granicami Wielkiej Brytanii karty były akceptowane w taki sam sposób, jak karty Maestro. Karty pozwalały także na pobieranie gotówki z bankomatów sieci Cirrus. Dzięki związaniu się z MasterCard karty Switch zyskały globalną akceptowalność. W roku 1998 kartami Switch poza wyspami brytyjskimi dokonano 6 milionów transakcji, a w roku 2002 już ponad 20 milionów.
Duży może więcej
To jednak nie był koniec związków Switch´a z MasterCard. W sytuacji, gdy poza granicami Wielkiej Brytanii karty Switch były traktowane jak karty Maestro, pojawiła się propozycja, by wszystkie karty Switch stały się kartami Maestro także na rynku krajowym. Pozwoliłoby to marce Maestro na zdobycie większości rynku kart debetowych na wyspach brytyjskich, który to obecnie znajdował się w rękach organizacji Switch. Pozwoliłoby także zdystansować niezbyt popularne na wyspach karty Visa Electron.
W roku 2002, po rozmowach z MasterCard, Switch zdecydował się na rezygnację z własnej marki i przejście wszystkich kart do systemu Maestro. Proces ten ma następować stopniowo do 2007 roku. Obecnie karty Switch są wydawane z podwójnym logiem i noszą nazwę Switch/Maestro. Kart Solo na razie nie są objęte porozumieniem, a logo Maestro widnieje nadal z tyłu karty i dotyczy transakcji poza granicami Wielkiej Brytanii.
Na początku grudnia 2003 roku 10 z prawie 24 milionów kart Switch nosiło podwójne logo Switch/Maestro. W celu promocji nowego logo firma przygotowała wielką kampanię medialną, która ma informować klientów o zachodzących zmianach.
Podsumowanie
Karty Switch odniosły w Wielkiej Brytanii spektakularny sukces, jeszcze zanim pojawiły się globalne sieci kart debetowych. Kiedy jednak te zadomowiły się na rynku i zaczęły się rozwijać, okazało się, że dla kart lokalnych nie ma już na nim miejsca. Jedyną drogą dla lokalnych organizacji i kart jest integracja z którymś z wielkich partnerów lub powolna likwidacja. Switch wybrał na partnera firmę MasterCard, która dzięki tej transakcji zyskała mocny przyczółek na brytyjskim rynku kart debetowych.
Myślę, że przyszłość przyniesie potwierdzenie słuszności tego wyboru, a sieć będzie dalej się rozwijać. Po pełnej integracji kart Switch z organizacją z kartami Maestro na rynku pozostaną jeszcze karty Solo, które mają pozostać lokalna kartą debetową.
Przykład kart Switch i Solo podkreśla postępującą globalizację obrotu kartowego i coraz większą koncentrację aktywów przez największych rynkowych graczy. Wydaje się, ze już wkrótce większość lokalnych sieci kartowych będzie musiała znaleźć sobie mocnych, globalnych partnerów
Karol Żwiruk
