Przelewy pomiędzy kartami, czyli szybki transfer gotówki

Na początku XXI wieku szybki przepływ środków finansowych jest niezbędny do prowadzenie działalności gospodarczej i normalnego funkcjonowania człowieka w społeczeństwie informacyjnym. Efektywny transfer pieniądza jest wymagany dla zaproponowania klientom nowoczesnych usług, zarówno w świecie realnym jak i wirtualnym.

Od dłuższego już czasu transfery pieniężne dokonywane w ramach banków jednego kraju przeprowadzane są szybko i sprawnie. I tak np. w Polsce przelew z rachunku w jednym banku na rachunek w innym, w systemie ELIXIR jest wykonywany w przeciągu kilku godzin. Niestety ponieważ rozwój rynku bankowego następował w ramach pojedynczych państw, nie jest możliwe szybkie przesyłanie pieniędzy pomiędzy rachunkami w różnych krajach. Na przeszkodzie temu stoją także krajowe rozwiązania prawa dewizowego.

Kosztowna integracja

Aby wykluczyć wskazane powyżej przeszkody Wspólnoty Europejskie powołały do życia europejski obszar gospodarczy, na którym następuje swobodny przepływ towarów, usług i pieniądza, a wzajemne rozliczenia nie są w żaden sposób ograniczone. Kolejnym krokiem w rozwoju Unii Europejskiej stało się wprowadzenie wspólnej waluty – Euro.

Okazało się jednak, że to wszystko nie wystarczy, i konieczne jest podjęcie dalszych kroków by konsumenci w UE odczuli istnienie wspólnego rynku. Jednym z występujących problemów, był brak integracji w zakresie przeprowadzania przelewów pieniężnych na małe kwoty. Banki oferowały tanie i szybkie przelewy na rynkach krajowych, a w przypadku transferów międzynarodowych przesyłały pieniądze długo i drogo.

W odpowiedzi na ten stan rzeczy Komisja Europejska zaproponowała przyjęcie dyrektywy o przelewach transgranicznych, która zmusiłaby państwa członkowskie i ich banki do wprowadzenie przyjaznych dla klienta przelewów pomiędzy bankami w krajach UE. Owocem tych prac stała się dyrektywa nr 97/5/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 1997 r. w sprawie przelewów transgranicznych. Wprowadziła ona wymogi, co do terminowości i szybkości dokonywania przelewów.

Ponieważ i ta regulacja okazała się niewystarczająca w grudniu 2001 roku Regulacja o płatnościach transgranicznych w Euro (2560/2001) wprowadziła korzystną dla klienta zasadę, że koszt przelewu do któregokolwiek z krajów UE musi być taki sam jak koszt przelewu wykonywanego na rynku krajowym. Od 1 czerwca 2002 roku regulacja ta objęła wszystkie przelewy o wartości do $12.500 Euro, a od 1 stycznia 2006 zostanie rozszerzona na przelewy do $50.000 Euro.

Polska przygotowana

Polska stanie się członkiem Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 roku. Z tą datą także w naszym kraju zaczną obowiązywać rozwiązania zawarte we wskazanej powyżej dyrektywie. Do polskiego systemu prawa rozwiązania te zostały wprowadzone poprzez art. 63 prawa bankowego. Wchodzi on w życie w momencie wejście Polski do UE.

Artykuł ten stawia przed bankami następujące wymagania:

• banki zobowiązane są do podania na żądanie klienta informacji o pełnym koszcie i czasie wykonania dowolnego przelewu transgranicznego.
• banki muszą wykonać każdy przelew do jednego z państw UE oraz Norwegii, Islandii i Lichtensteinu w ciągu maksimum 6 dni roboczych ( 5 dni na dotarcie pieniędzy do banku odbiorcy + 1dzień na przekazanie pieniędzy na jego konto).
• w sytuacji opóźnienia w wykonaniu przelewu bank zobowiązany jest do zapłacenia odbiorcy przelewu odsetek ustawowych za okres opóźnienia.
• banki ponoszą odpowiedzialność za niewykonanie przelewu.

Przepisy te dotyczą wszystkich transgranicznych przelewów w kwocie poniżej 50.000 Euro. Obecnie banki w Polsce przygotowują się do wdrożenia rozwiązań zgodnych z ustawą.

Infrastruktura potrzebna

Wejście w życie dyrektywy zmusiło banki do tworzenia wydajnego i szybkiego systemu transferu pieniądza pomiędzy bankami w różnych krajach. Koordynatorem tworzenia SEPA (Single Euro Payment Area) stał się Europejski Bank Centralny. Jednak dla stworzenia systemu szybkiego transferu pieniądza niezbędna jest budowa infrastruktury, co wymaga czasu i pieniędzy. EBC zakłada, że stworzeni jednolitego rynku płatności w Euro nastąpi przed 2010 rokiem, a nie wcześniej niż w roku 2007. Jest to niestety perspektywa dość odległa.

Są jednak organizacje, które posiadają infrastrukturę, która już dziś pozwala na szybkie i tanie przelewy transgraniczne. Są to organizacje płatnicze wydające karty: Visa i MasterCard. Posiadają one sieci teleinformatyczne łączące banki będące ich członkami (w zasadzie większość banków w Europie należy do obu tych organizacji) i są już dziś przygotowane na zaproponowanie klientom szybkich przelewów. Z uwagi na charakter systemów posiadanych przez te organizacje, zaproponowane systemy transferowe dotyczą przelewów dokonywanych „z karty płatniczej na kartę” (P2P). Zależnie od typu karty otrzymane lub wydatkowane środki wpływałyby na wysokość limitu kredytowego lub stanu środków na rachunku bankowym.

W oparciu o swoje sieci Visa zaproponowała usługę o nazwie Visa Direct, natomiast MasterCard zaproponował system MoneySend. Oba te rozwiania są zbliżone do siebie, gdy chodzi o zasadę funkcjonowania, różnią się natomiast szczegółami konstrukcyjnymi.

Visa Direct

Ta usługa jest oferowana przez Visa od listopada 2002 roku. Dotychczas została ona wdrożona tylko przez kilka banków w Europie. Są to: BBVA, Caixa (Hiszpania), Servizi Interbancari (Włochy) oraz ForeningsSparbanken (Szwecja). Nadawcą przelewu może być dowolny klient posiadający kartę płatniczą banku, który wdrożył już usługę Visa Direct. Odbiorcą zaś dowolna osoba posiadająca kartę płatniczą Visa.

Osoba wykonująca przelew musi najpierw dokonać rejestracji w swoim banku i uzyskać hasło logowania do systemu transakcyjnego. Po uzyskania hasła klient może już bez przeszkód dokonywać przelewów. Najpierw musi on zdefiniować kartę płatniczą, którą będą obciążać przelewy. Wykonanie samego przelewu jest bardzo proste i może nastąpić na 2 sposoby.

Jeśli zleceniodawca przelewu zna numer karty płatniczej odbiorcy to wykonując przelew podaje imię i nazwisko oraz numer karty odbiorcy. Po potwierdzeniu przelew jest natychmiast wykonywany i jest w ciągu zaledwie kilku godzin dostępny na karcie lub koncie odbiorcy (zależnie od tego czy posiada on kartę kredytową lub debetową).

W drugim wariancie nadawca zna jedynie imię, nazwisko oraz adres e-mail odbiorcy. W takiej sytuacji po wprowadzaniu danych zleceniodawca określa także okres oczekiwania na akceptację przelewu. Wykonanie przelewu kończy się podaniem przez system kodu akceptacji, który zleceniodawca musi przekazać odbiorcy przelewu, aby ten mógł odebrać pieniądze.

Odbiorca otrzymuje natomiast na wskazany przez nadawcę adres poczty elektronicznej list z informacją o otrzymaniu przelewu oraz link, na który należy kliknąć by rozpocząć procedurę odbierania pieniędzy. Po kliknięciu w link w przeglądarce otwiera się bezpieczna strona internetowa. Jeśli osoba jest już zarejestrowana w systemie Visa Direct, może podać swoje hasło i login, jeśli nie to będzie musiała się zarejestrować. Aby odebrać przelew konieczne jest podanie swojego numeru karty płatniczej Visa oraz podanie kodu akceptacji, który posiada nadawca przelewu. Jeśli te informacje zostaną podane, to przelew dochodzi do skutku i pieniądze są przekazywane na rachunek karty odbiorcy.

Jeśli odbiorca nie wykona tej procedury we wskazanym okresie, to przelane pieniądze wracają do nadawcy. Nadawca w dowolnym momencie może w Internecie podejrzeć status dokonanego przelewu i uzyskać informację, gdy przelew zostanie zaakceptowany.

System Visa Direct został stworzony na platformie mobilnych płatności firmy Clear2Pay. Dodatkowo cały system został wzbogacony o elementy przeciwdziałające wykorzystaniu go do przelewu i prania brudnych pieniędzy.

MoneySend

Usługa MasterCard MoneySend została uruchomiona w czerwcu 2003 roku. Jest ona obecnie wprowadzana w Europie przez 3 banki: Royal Bank of Scotland w Wielkiej Brytanii, Euro Kartensysteme w Niemczech oraz CartaSi we Włoszech.

System ten pozwala podobnie jak Visa Direct na przesyłanie dowolnych kwot pieniędzy w różnych walutach pomiędzy kartami systemu MasterCard. Przelewów można dokonywać zarówno pomiędzy kartami kredytowymi, jaki i kartami debetowymi Maestro.

System docelowo ma mieć zasięg globalny i umożliwiać przesyłanie pieniędzy dowolnemu posiadaczowi karty na świecie. Przesyłanie pieniędzy może nastąpić tak jak w Visa Direct przez podanie numeru karty lub adresu e-mail oraz dodatkowo przez podanie numeru telefonu. W przypadku podania numeru telefonu odbiorca jest informowany o nadejście pieniędzy poprzez SMS (jeśli jest to numer telefonu komórkowego) lub otrzymuje telefon wykonywany przez automatyczny system IVR. Aby uzyskać pieniądze odbiorca musi podać numer swojej karty MasterCard na rachunek, której mają być przekazane pieniądze.

Dostawcą platformy transakcyjnej dla MoneySend jest firma Magex. System ten może być w bardzo łatwy sposób zintegrowany z istniejącymi rozwiązaniami bankowości elektronicznej. Firma spodziewa się, że w ciągu kilku lat uda jej się spopularyzować tego rodzaju przelewy i przejmie duża część rynku przesyłu pieniędzy w Europie i na świecie.

Podsumowanie

Stworzenie możliwości wykonywania szybkich i tanich przelewów transgranicznych wydaje się niezwykle istotne dla prawidłowo funkcjonowania gospodarki Unii Europejskiej. Rozwiązania zaproponowane przez Komisję Europejską, zmierzają do szybkiego stworzenia infrastruktury zaspokajającej potrzeby współczesnej gospodarki.

Wydaje się, że szybkie wdrożone usługi: Visa Direct i MoneySend mogą w poważny sposób zagrozić zwyczajnym przelewom dokonywanym przez banki i bankowe izby rozliczeniowe. Istotne znaczeni ma łatwość, z jaką dokonać można przelewu, znając tylko adres e-mail lub numer telefonu odbiorcy. Należy mieć tylko nadzieję, że usługi te zostaną szybko wdrożone i niedługo pojawią się także w Polsce, co wpłynie znacząco na rozwój naszego rynku e-commerce.

Karol Żwiruk

kartyonline.net