Dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne – konieczność a nie luksus

World Medical Association wskazało sześć występujących na całym świecie tendencji w praktyce lekarskiej:

• Niezdolność publicznego sektora ochrony zdrowia do zaspokojenia zapotrzebowania na usługi i w konsekwencji rozwój sektora prywatnego.
• Tendencja do podkreślania roli lekarzy ogólnych. Ograniczenia finansowe spowodowały zmniejszenie wagi opieki szpitalnej na korzyść ambulatoryjnej i domowej oraz zwiększenie nacisku na opiekę lekarzy ogólnych.
• Zwiększenie roli medycyny prewencyjnej; ponieważ lekarze niechętnie przejmują w tym zakresie przewodnictwo, zwiększa się w nim rola pielęgniarek i farmaceutów.
• Zwiększenie wagi wymiernej jakości opieki; rozwój systemów samorządów zawodowych w tym zakresie.
• Przechodzenie od systemu fee-for-service (opłata za usługę) do systemu zarządzania kosztami (opłata per capita i stosowanie technik managed care).
• Zwiększenie roli technologii w praktyce lekarskiej.

Aktualna sytuacja w Polsce

Istniejący w Polsce system ochrony zdrowia mimo nazwy, powszechne ubezpieczenie zdrowotne, to system zaopatrzeniowy, którego podstawę stanowi rygorystyczna polityka społeczna i fiskalna obciążająca wszystkich obywateli składką/podatkiem na ubezpieczenie zdrowotne. Podatek ten, ze względu na jego przeznaczenie ma charakter publicznej daniny egzekwowanej na obywatelach przez państwo.

Na podstawie analizy przekształceń zachodzących w krajach europejskich, w tym przede wszystkim krajach Europy Środkowo-Wschodniej można przyjąć, że w Polsce reforma niewydolnego systemu zaopatrzeniowego może polegać na wprowadzeniu obok dotychczasowego, publicznego systemu ochrony zdrowia równoległych, niekonkurujących (uzupełniających) z nim systemów komercyjnych.

Zgodnie z decyzją Trybunału Konstytucyjnego obowiązująca obecnie Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia jest niezgodna z Konstytucją. Nader często jest przeinaczany konstytucyjny zapis o równym dostępie do świadczeń medycznych interpretowany jako bezpłatny dostęp do ochrony zdrowia (art. 68 „Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych”).

Przyszłość systemu ochrony zdrowia

Obecnie nad zmianami w systemie opieki zdrowotnej pracuje kilka zespołów eksperckich. Wszystkie propozycje zakładają konieczność współpłacenia za część usług medycznych, a więc ubezpieczenia prywatne są nieuniknione.

Doświadczenia krajów o dłuższej, niż polska tradycji ochrony zdrowia wyraźnie wskazują, że najbardziej użyteczne i najbardziej ekonomicznie efektywne są systemy łączące w sobie zasady solidaryzmu społecznego (systemy zabezpieczenia powszechnego) z systemami ubezpieczeń dodatkowych dla szerszej lub węższej grupy osób. Należy to motywować tym, że:

• ubezpieczenia w ochronie zdrowia mają do spełnienia główną rolę porównywalną i innymi instrumentami finansowymi (powszechnymi składkami/podatkiem na służbę zdrowia);
• każda powszechna organizacja ochrony zdrowia, niezależnie od tego, czy dopuszcza istnienie równoległego zastępczego systemu, czy też nie potrzebuje ponadstandardowych ubezpieczeń zdrowotnych;
• obecnej sytuacji w Polsce nie są w stanie znacząco i trwale zmienić na korzyści ani zwiększanie obowiązkowych składek/podatków na ochronę zdrowia, ani subwencje państwa (mało prawdopodobne ze względu na sytuację budżetu państwa).

Już w 2000 roku Bank Światowy przedstawił dane mówiące o tym, że w 2010 roku 15 proc. społeczeństwa polskiego wykupi dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne. Najnowsze badania opinii publicznej opublikowane przez ośrodek badawczy Ipsos – pokazują, że gotowość do wykupienia dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego deklaruje 23 proc. Polaków – ok. 9 mln. osób.

Liczni autorzy podkreślają, że potrzeby zdrowotne człowieka znajdują się na pierwszych miejscach w hierarchii potrzeb człowieka. Pomimo wahań koniunktury gospodarczej systematycznie rosną wydatki społeczeństwa polskiego na ochronę zdrowia, płacone poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

Produkty ubezpieczeniowe

Pomimo zmieniających się systemów powszechnej opieki zdrowotnej cały czas w Polsce można oferować ubezpieczenia zdrowotne o różnym zakresie świadczeń w oparciu o ustawę o działalności ubezpieczeniowej.

Istniejące obecnie na rynku produkty określane jako zdrowotne oferują zwykle świadczenie pieniężne. W przypadku zaistnienia obiektywnie określonego zdarzenia np. zawał serca, następstwa nieszczęśliwych wypadków po upłynięciu określonego w umowie ubezpieczenia okresu Ubezpieczony otrzyma uzgodnioną kwotę, która nie jest w żaden sposób powiązana z wydatkami na leczenie danej jednostki chorobowej i de facto otrzymanie jej nie pomaga w najtrudniejszym okresie samej choroby.

Ubezpieczeniem zdrowotnym może być określany jedynie produkt oferujący świadczenie rzeczowe – usługę medyczną – poradę lekarską, badanie diagnostyczne i inne. Zdarzeniem ubezpieczeniowym nie koniecznie jest w takim wypadku zdarzenie określone obiektywnie – choroba, ale często zdarzenie nieobiektywne np. badania profilaktyczne. Tylko taki produkt może zaoferować rzeczywistą pomoc w samej chorobie, może też pomóc utrzymać dobry stan zdrowia, zapobiec poważnym powikłaniom przez możliwość uzyskania fachowej pomocy medycznej.

Produkty oferowane obecnie na rynku są oferowane zarówno przez Towarzystwa Ubezpieczeń życiowych, jak i Towarzystwa Ubezpieczeń ogólnych. W przypadku ubezpieczeń życiowych, ubezpieczenia zdrowotne są jedynie dodatkiem do ubezpieczenia życiowego.

Klient indywidualny ma więc do wyboru oferty jedynie trzech towarzystw. Pomimo oferowania podobnego zakresu (usługi ambulatoryjne: porady, badania diagnostyczne) większość powyżej wymienionych ubezpieczeń  ma długotrwałą i skomplikowaną procedurę zawierania ubezpieczenia co może odstręczać od zakupu klienta indywidualnego. Jedynie w przypadku zawarcia umowy z Cigną ubezpieczenie może rozpocząć się już w dniu wypełnienia wniosku i opłacenia umowy ubezpieczenia.

Sadząc po atrakcyjnej cenowo ofercie przedstawionej przez PZU i Cignę należy przypuszczać, że te Towarzystwa wierzą i inwestują w rozwój tego sektora ubezpieczeń i będą rozszerzać zakresy oferowanych przez siebie produktów.

Xenia Kruszewska, Brocare sp. z o.o.