Kiedy dziecko dorasta

Narodziny dziecka to początek radosnej, ale i pełnej różnych niespodzianek, drogi. Wraz z rozwojem malucha pojawiają się coraz to nowsze wyzwania. Pociecha ma swoje marzenia i plany, które pragnie zrealizować. Realizacja tych ambicji często dużo kosztuje, tak jak kosztuje wykształcenie dziecka. I koszty te nie maleją a wręcz odwrotnie – wraz z latami rosną. Wydatki w okresie uczęszczania dziecka do średniej szkoły niejednokrotnie mocno nadwerężają domowy budżet, a opłacenie dobrej, renomowanej, ale prywatnej uczelni może przekroczyć możliwości niejednej rodziny. Nie mówiąc już o zakupie mieszkania dla chcącego się usamodzielnić syna czy córki. Oczywiste więc się wydaje, że gdy pojawia się w rodzinie dziecko, powinniśmy zacząć gromadzić pieniądze na jego przyszłość. Mamy rozmaite możliwości. Jedną z nich są ubezpieczenia posagowe, które oferuje coraz więcej firm ubezpieczeniowych.

Co i na jak długo?

Towarzystwa mają różne rodzaje ubezpieczeń posagowych. Jakie wybierzemy, zależy od celu, który sobie wyznaczymy. Jeżeli bowiem zbieramy na start dziecka w dorosłe życie np. zakupienie mu mieszkania lub po prostu wyposażenie go w większą gotówkę, kiedy rozpocznie samodzielną egzystencję, będziemy mogli oszczędzać dłużej niż w przypadku, kiedy potrzebujemy pieniędzy na opłacenie prywatnej szkoły naszego potomka.

Istnieją ubezpieczenia posagowe skonstruowane tak, że niepełnoletnia osoba jest właścicielem polisy, a jej życie jest przedmiotem ubezpieczenia. Jednak większość umów została tak pomyślana, że to rodzic lub opiekun jest ubezpieczony, dziecko zaś uposażone. Będzie ono mogło podjąć zgromadzone pieniądze po ukończeniu konkretnego wieku. Niektóre polisy mają możliwość zakupić nie tylko rodzice, ale też osoby spokrewnione czy przyjaciele rodziny np. rodzice chrzestni.

Ponieważ ubezpieczenia posagowe są długoletnimi programami systematycznego oszczędzania, należy je podjąć jak najwcześniej. Dobrze, żeby zbieranie kapitału trwało nie mniej niż 10-15 lat. A więc do rozpoczęcia oszczędzania najlepsze są pierwsze lata życia dziecka.

Mama, tata czy dziadek?

Kiedy decydujemy się na zakup polisy posagowej, dobrze jest się zapoznać z warunkami ubezpieczenia. Od nich bowiem zależy m.in., które z rodziców powinno się zdecydować na zakup polisy posagowej. A może lepiej, kiedy będzie to na przykład babcia czy dziadek?

Część towarzystw inaczej wylicza składkę dla mężczyzn, inaczej dla kobiet. Z badań wynika, że kobiety żyją dłużej, mogą więc płacić niższe składki. Większe składki często wyliczone są też dla osób starszych. Nie zawsze więc jest sens, by polisę fundowała wnukowi babcia. Lepiej, jeżeli pieniądze przekaże na konto towarzystwa za pośrednictwem rodziców. Należy też pamiętać, że ubezpieczyciel też bierze pod uwagę zarobki podpisującego umowę.

Podsumowując, na to, ile będziemy płacić wpływa wiele czynników takich jak wiek, płeć, stan zdrowia, sposób życia, zawód osoby ubezpieczającej dziecko oraz suma i okres ubezpieczenia. Na wysokość składki ma też wpływ poziom i zakres ochrony. W przypadku niektórych towarzystw będziemy też mogli zadecydować jak chcemy wpłacać pieniądze czy rocznie, czy w ratach. Czasem mamy również możliwość sami zadeklarować składkę. Warto więc sprawdzić oferty kilku towarzystw, by dostosować je do swoich potrzeb i możliwości.

Kapitał czy ochrona?

Ubezpieczenia posagowe należą do programów oszczędnościowych bądź ochronno-oszczędnościowych. W zależności od tego, na który rodzaj ubezpieczenia się zdecydujemy, albo będziemy zbierać przede wszystkim kapitał, albo zabezpieczymy dziecko na wypadek naszej śmierci.

Jeżeli wybierzemy ubezpieczenie z programem tylko oszczędnościowym, towarzystwo będzie inwestować praktycznie całą naszą składkę. Po określonym w umowie czasie dziecko otrzyma pieniądze. Od nas zależy decyzja, w jaki sposób wpłacane przez nas pieniądze będą inwestowane. Możemy wybrać bezpieczny sposób – kapitałowy. Opiera się on na lokatach w bony skarbowe i obligacje. W polisie podana jest wartość gwarantowanej kwoty, którą nasze dziecko odbierze, gdy osiągnie odpowiedni wiek. Suma ubezpieczenia może być stała lub corocznie podwyższana o kilka procent (o tzw. wskaźnik indeksacji).

W przypadku polisy z funduszem inwestycyjnym towarzystwo pomnaża wpłacane składki, lokując je według ustalonej strategii. A więc częściowo w giełdę, częściowo w papiery wartościowe w ustalonych w umowie proporcjach. Ubezpieczyciel w takim przypadku nie gwarantuje nam konkretnej kwoty wypłaty. Czym jednak większe ponosimy ryzyko (więcej naszych pieniędzy jest inwestowane w akcje), tym więcej możemy zyskać. Niestety, ryzyko zawsze pozostaje. Takie polisy powinny brać pod uwagę osoby chcące opłacać składki w dłuższym okresie czasu. Wtedy mogą liczyć na ponadprzeciętne zyski.

Kiedy rodzic umiera…

Kiedy osoba, która wykupiła polisę posagową umrze pojawia się poważny problem – co dalej? Towarzystwa na ogół proponują umowę dodatkową, zabezpieczającą kontynuację programu. Co prawda ponosimy większe koszty, ale w razie naszej śmierci ubezpieczyciel będzie kontynuował wpłatę deklarowanych składek.

Nie mamy tego problemu wykupując program ochronno-oszczędnościowy. W tym przypadku ubezpieczenie zapewnia dziecku wypłatę świadczenia w razie śmierci określonego w umowie rodzica. Pobiera ono np. rentę sierocą, a w określonym czasie otrzymuje zgromadzoną kwotę (gwarantowaną, w przypadku polisy kapitałowej). Natomiast, kiedy osobą ubezpieczoną jest dziecko, w razie jego śmierci świadczenie dostanie uprawniony rodzic do wysokości gwarantowanej sumy ubezpieczenia lub wartości polisy.

Jednak koszty takiego ubezpieczenia mogą być wysokie, gdyż niebagatelna część naszej składki jest przeznaczona na pokrycie kosztu ochrony ubezpieczeniowej a tylko to, co pozostanie, tworzy kapitał końcowy. Warto więc rozważyć wszystkie za i przeciw. W wielu przypadkach może okazać się bardziej opłacalne nabycie wariantu wyłącznie oszczędnościowego i dokupienie ochrony w ramach umowy dodatkowej.

Na co zwracać uwagę?

Przede wszystkim, jak w przypadku każdej polisy musimy zapoznać się z OWU (ogólnymi warunkami ubezpieczenia). Po podpisaniu umowy trudno nam będzie się z niej wycofać. A jeżeli to zrobimy, z pewnością stracimy sporo zainwestowanych już pieniędzy.

Warto dowiedzieć się też, czy i jakie umowy dodatkowe proponuje towarzystwo. Oferta firm w tym zakresie jest bardzo różnorodna. Możemy na przykład ubezpieczyć siebie i dziecko na wypadek nie tylko śmierci, ale także niezdolności do pracy (towarzystwo przejmuje wówczas za nas płacenie składki) albo zapewnić potomkowi świadczenie, kiedy dozna on uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Wykazując trochę cierpliwości znajdziemy więc z pewnością wariant zapewniający nam optymalną ochronę.

Zwróćmy uwagę, kiedy towarzystwo nie wypłaci nam świadczenia i czy istnieje możliwość jego wcześniejszego otrzymania, jeżeli dziecko zechce się usamodzielnić wcześniej, niż przewidywaliśmy. Pamiętajmy też, że z reguły przez 2-3 lata polisa nie ma wartości odstąpienia, co oznacza, że rezygnując z niej przed upływem tego czasu nie otrzymamy nic.

(źródło: strony internetowe towarzystw)

Małgorzata Azembska