Senat przywraca użytkowanie
Senat sprzeciwił się usunięciu z sytemu prawnego instytucji użytkowania wieczystego. Wprowadził do ustawy poprawki, które ograniczyły możliwość przekształcania go w prawo własności.
Ustawa uchwalona na początku lipca przez Sejm zakładała, że użytkownicy wieczyści uzyskają z mocy prawa tytuł własności swych nieruchomości. Odbywałoby się to na zasadzie odpłatności i wymagałoby tylko potwierdzającej decyzji administracyjnej. Nowe prawo zyskałyby zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Zasięg ustawy byłby więc niezwykle szeroki, a rozwiązania radykalne.
Tylko na żądanie
Senatorowie w swej poprawce powrócili do rozwiązań podobnych do tych, które proponował rząd w projekcie odrzuconym przez posłów. Z żądaniem o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność do końca 2012 r. mogłyby więc występować osoby fizyczne. Przekształcenie objęłoby nieruchomości zbudowane na celemieszkaniowe lub zabudowane garażami, przeznaczone pod taką zabudowę lub nieruchomości rolnych. Z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność mogłyby występować w ograniczonym zakresie osoby prawne, w tym spółdzielnie mieszkaniowe, a także właściciele lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego.
Decyzja o przekształceniu ma należeć do starostów, jeśli chodzi o nieruchomości skarbu państwa, bądź wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu albo województwa, gdy nieruchomość należy do jednostek samorządu terytorialnego.
Trudniej o bonifikatę
Przekształcenie odbywałoby się na zasadach odpłatności uregulowanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami, czyli podobnych do obecnych. Senacka poprawkaogranicza jednak prawo do bonifikaty, które mogą obecnie przyznawać wojewodowie i samorządy, podejmując stosowne uchwały. W wersji senackiej możliwość bonifikaty istniałaby jedynie dla nieruchomości rolnych.
Na bezpłatne przekształcenie mogłyby liczyć tylko osoby, którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie na rzecz skarbu państwa przed 5 grudnia 1990 r., a także wywłaszczone na podstawie dekretu o gruntach warszawskich.
Ustawa uchyla ustawę z 1997 r., na mocy której można się było starać o przekształcenie na zasadach odpłatności, oraz ustawę z 2001 r., która pozwalała na bezpłatne przekształcenie znacznej, aczkolwiek dość specyficznie określonej grupie osób.
Senat odrzucił poprawkę polegająca na tym, aby osoby z mocy prawa uwłaszczone na podstawie tej ustawy mogły to prawo zrealizować mimo uchylenia. Senator Adam Biela kontrargumentował, że otworzy to liczącej ok. 80 tys. użytkowników drogę do skargi konstytucyjnej. Przyjęta przez Senat poprawka nie uwzględnia też, że pozostaje ok. 50 tys. niezałatwionych wniosków na podstawie ustawy z 1997 r.
Ustawa do Trybunału
Wiceminister infrastruktury Andrzej Bratkowski zapowiadał w Senacie, że gdyby ustawa wyszła z parlamentu w wersji sejmowej, to rząd zwróciłby się o jej ocenę do Trybunału Konstytucyjnego. Teraz przed dylematem, którą wersję ustawy przyjąć, stanie Sejm. Posłowie rozstrzygną to najprawdopodobniej na ostatnim posiedzeniu zaplanowanym na 26 – 29 lipca. Gdyby jednak komisje sejmowe nie zdążyły przygotować sprawozdania dotyczącego senackiej poprawki, ustawa przestałaby istnieć.
Jerzy Pilczyński, Rzeczpospolita
