Jak uzyskać odpis z księgi wieczystej?
Księgi wieczyste są najlepszym źródłem informacji o nieruchomości. Często niezbędne jest posiadanie dokumentu w postaci odpisu z tej księgi, np. dla uzyskania przez bank zabezpieczenia hipotecznego udzielanego nam kredytu. Poniżej przedstawiam do czego służy i w jaki sposób uzyskać odpis z księgi wieczystej nieruchomości.
Szczególna rola ksiąg wieczystych jest związana z ogromną rolą nieruchomości w obrocie gospodarczym. Mają one na celu zapewnienie pewności transakcji i uporządkowanie obrotu nieruchomościami.
Prowadzenie ksiąg wieczystych należy do właściwości sądów rejonowych, w których prowadzone są odpowiednie wydziały ksiąg wieczystych. Księgi wieczyste są jawne. Informację o dokonanych wpisach może uzyskać każdy zainteresowany.
Księga wieczysta zawiera cztery działy. Dział pierwszy służy do oznaczenia nieruchomości oraz ujawnia wpisy praw związanych z jej własnością, drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego, a trzeci przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek. Hipotekom bowiem poświęcony jest dział czwarty. Dział ten ma fundamentalne znaczenie przy ustaleniu wartości nieruchomości. Przed zakupem np. działki należy więc koniecznie zbadać, czy nie jest ona obciążona hipoteką, gdyż wartość nieruchomości jest wtedy mniejsza o sumę wszystkich obciążeń.
Dwa sposoby uzyskania odpisu
Obecnie księgi wieczyste funkcjonują już częściowo w postaci elektronicznej, więc istnieją dwie drogi do uzyskania interesującego nas odpisu.
Po pierwsze w przypadku gdy dana nieruchomość nie została umieszczona w Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (CIKW) należy złożyć w sądzie wniosek. Wniosek taki skierować należy do właściwego ze względu na położenie nieruchomości sądu rejonowego, gdzie funkcjonuje wydział ksiąg wieczystych. Pismo należy opłacić znakami opłaty sądowej, której wysokość zależy od ilości stron żądanego odpisu (6 zł za stronę).
Najczęściej odpis mieści się jednak na 1-2 stronach, więc będziemy musieli opłacić wniosek tylko w kwocie 6-12 zł. Gdy wniosku nie opłacimy lub opłacimy w zbyt małej kwocie, sąd wezwie nas do jego uzupełnienia poprzez uiszczenie brakującej kwoty, co powoduje jednak przedłużenie postępowania.
Czas oczekiwania na uwzględnienie wniosku jest bardzo różny i waha się od 2-3 tygodni do kilku miesięcy. Gdy odpisu potrzebujemy niezwłocznie, warto we wniosku umieścić wzmiankę o celu, do którego odpis jest nam potrzebny oraz prośbę o szybkie rozpoznanie wniosku, załączając ewentualnie niezbędne dokumenty. Nie jest to konieczne, ale może przyczynić się do szybszego uzyskania odpowiedzi.
Drugi sposób – wniosek do CIKW
Istotną zmianą, która w przyszłości na dużą skalę pozwoli na bardzo szybkie uzyskiwanie odpisów, jest wprowadzenie przez ustawodawcę możliwości prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym i stworzenie centralnej bazy danych ksiąg wieczystych, stanowiącą ogólnokrajowy zbiór ksiąg wieczystych prowadzonych w tym systemie (utworzono CIKW).
By uzyskać odpis z CIKW należy wypełnić odpowiedni formularz. Wzory formularzy są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Od pojedyńczego wniosku o wydanie odpisu zwykłego księgi wieczystej Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych pobiera kwotę 30 zł, od wniosku o wydanie odpisu zupełnego księgi wieczystej – 60 zł, a od wniosku o wydanie zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – 10 zł.
Niestety liczba wydziałów prowadzących księgi wieczyste w tym systemie jest niewielka (obecnie wydziały te są prowadzone w tej formie przy sądach rejonowych w Bytomiu, Chorzowie, Dzierżoniowie, Gryfinie, Kielcach, Legionowie, Łomży, Płocku, Otwocku, Olsztynie, Rawie Mazowieckiej, Stargardzie Szczecińskim, Tomaszowie Mazowieckim, Warszawie Mokotów (obejmuje na razie tylko część dzielnic), Wejherowie, Wyszkowie i Żyrardowie.
Od dnia 1 września 2004 r. system informatyczny powinien działać także w sądach rejonowych dla Krakowa Podgórza, Łodzi Śródmieścia, Opola, Poznania, Pruszkowa, Szczecina i Wrocławia – Krzyków.
Z uwagi jednak na ograniczony zasięg informatyzacji ksiąg wieczystych, ogromna większość wniosków będzie kierowana w dotychczasowej formie, bez możliwości wypełniania formularzy przez Internet.
Podsumowanie
Uzyskanie odpisu z księgi wieczystej nie jest skomplikowaną operacją. Jedynym problemem jest długi – niekiedy – czas oczekiwania na odpis. Należy mieć nadzieję, iż w przyszłości prowadzenie ksiąg w systemie informatycznym będzie obowiązkowe dla wszystkich sądów, co znacząco przyspieszy postępowanie sądowe i potrzebny dokument będziemy dostawać o wiele szybciej.
Michał Polak, Gazeta Podatkowa
