Indywidualne konto emerytalne (IKE): Co to jest i jak działa? Czy warto?

IKE - co to jest

Coraz więcej osób zastanawia się, jak będzie wyglądała ich emerytura i czy środki z ZUS-u wystarczą na wygodne życie. Prognozy wskazują, że świadczenia mogą być znacznie niższe od ostatniej pensji. Bez dodatkowego oszczędzania trudno utrzymać dotychczasowy standard. Jednym z rozwiązań, które daje szansę na wyższą i niezależną emeryturę, jest Indywidualne Konto Emerytalne (IKE).

Aby zrozumieć, dlaczego IKE cieszy się coraz większym zainteresowaniem, warto zacząć od podstaw. Zanim zdecydujesz, czy to rozwiązanie pasuje do Twoich potrzeb, sprawdź, czym dokładnie jest indywidualne konto emerytalne i na jakich zasadach funkcjonuje.

Czym jest indywidualne konto emerytalne (IKE)?

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) to dobrowolny sposób gromadzenia dodatkowych środków na przyszłość. Stanowi element trzeciego filaru systemu emerytalnego, który uzupełnia obowiązkowe świadczenia z ZUS. Dzięki IKE możesz budować własną, prywatną emeryturę, niezależną od państwowych filarów.

Największą zaletą tego rozwiązania są korzyści podatkowe – wypłacając oszczędności po ukończeniu odpowiedniego wieku, unikniesz 19% podatku od zysków kapitałowych, tzw. podatku Belki. Środki z IKE zgromadzone na koncie są Twoją własnością i podlegają dziedziczeniu, co oznacza, że możesz je przekazać bliskim.

Istnieje wiele instytucji finansowych prowadzących IKE. Możesz założyć je w:

  • banku,
  • funduszu inwestycyjnym,
  • zakładzie ubezpieczeń na życie,
  • domu maklerskim,
  • dobrowolnym funduszu emerytalnym (DFE).

Dzięki temu sam wybierasz formę inwestowania – od lokat bankowych po bardziej dynamiczne fundusze czy akcje.

Czytaj także: Jak zacząć oszczędzać na emeryturę?

IKE a IKZE, jakie są różnice?

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to dwa produkty emerytalne trzeciego filaru. Oba pozwalają oszczędzać na przyszłość i korzystać z ulg podatkowych, ale w inny sposób.

Ulga podatkowa:

  • IKZE – korzyść pojawia się od razu. Każdą wpłatę można odliczyć od podstawy opodatkowania PIT, co zmniejsza należny podatek w danym roku.
  • IKE – ulga podatkowa działa przy wypłacie. Po spełnieniu warunków (ukończenie 60 lat lub 55 lat i wcześniejsze prawa emerytalne) zyski są zwolnione z podatku Belki.

Wypłata środków:

  • IKZE – środki można wypłacić po ukończeniu 65 lat i oszczędzaniu przez minimum 5 lat. Każda wypłata jest obciążona 10% podatkiem ryczałtowym.
  • IKE – wypłata następuje bez podatku od zysków kapitałowych. Warunkiem jest osiągnięcie odpowiedniego wieku i oszczędzanie co najmniej przez 5 lat.

Limity wpłat w 2025 r.:

  • IKE – do 26 019 zł rocznie,
  • IKZE – do 10 407,60 zł, a dla osób prowadzących działalność gospodarczą limit rośnie do 15 611,40 zł.

Co wybrać?

  • Jeśli chcesz zmniejszyć bieżący podatek PIT, lepszym rozwiązaniem będzie IKZE.
  • Jeśli zależy Ci na wypłacie bez podatku Belki i nie liczy się dla Ciebie ulga w zeznaniu rocznym, wybierz IKE.
  • Wiele osób decyduje się na połączenie obu kont, aby wykorzystać oba mechanizmy ulg.
Ile można zyskać z IKE - infografika

Jakie są warunki prowadzenia konta IKE?

Indywidualne Konto Emerytalne można otworzyć już od 16. roku życia. W przypadku osób niepełnoletnich obowiązuje dodatkowy warunek – wpłaty są możliwe tylko wtedy, gdy nastolatek uzyskuje dochody z pracy na podstawie umowy o pracę.

Na IKE oszczędności gromadzi wyłącznie jedna osoba – nie ma możliwości wspólnego konta, np. z małżonkiem czy dzieckiem. Co więcej, każdy może posiadać tylko jedno IKE, a jego prowadzenie wymaga podpisania umowy z instytucją finansową.

Najważniejsze zasady dotyczące wpłat:

  • środki wpłaca się w formie pieniężnej (z wyjątkiem IKE maklerskiego, gdzie można użyć papierów wartościowych),
  • wpłaty są dobrowolne i elastyczne – możesz decydować o kwocie i częstotliwości,
  • w 2025 roku obowiązuje roczny limit 26 019 zł – jego wysokość ustalana jest co roku, a nadwyżki ponad limit wracają do oszczędzającego.

Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku Belki, trzeba spełnić jeden z dwóch warunków:

  • wpłacać środki przez minimum 5 dowolnych lat kalendarzowych,
  • albo zgromadzić ponad połowę oszczędności co najmniej 5 lat przed wypłatą.

Jakie korzyści daje konto IKE?

Największą korzyścią IKE jest brak podatku Belki i możliwość dziedziczenia oszczędności – o czym już wspomnieliśmy wcześniej. Warto jednak zwrócić uwagę także na inne atuty tego rozwiązania.

Swoboda i elastyczność
Sam decydujesz, jak często i ile wpłacasz – możesz oszczędzać regularnie co miesiąc albo nieregularnie, wtedy gdy masz nadwyżkę środków. Pieniądze możesz w razie potrzeby wypłacić w dowolnym momencie, pamiętając jedynie o konsekwencjach podatkowych w przypadku wcześniejszej wypłaty.

Niskie koszty prowadzenia
Wiele instytucji nie pobiera opłat za otwarcie i prowadzenie konta. Coraz częściej darmowe są także wpłaty, wypłaty czy zamiana funduszy inwestycyjnych. Dzięki temu oszczędzanie staje się tańsze i bardziej efektywne.

Możliwość inwestowania
Środki zgromadzone na IKE nie leżą bezczynnie. W zależności od wybranej formy, mogą być inwestowane w fundusze, akcje czy obligacje. Daje to szansę na wyższe zyski niż na tradycyjnych lokatach bankowych.

Wygoda i bezpieczeństwo
Większość ofert pozwala zarządzać kontem online, co daje szybki dostęp do stanu środków. Co ważne, aktywa na IKE są wyodrębnione z majątku instytucji finansowej – w razie jej problemów pieniądze pozostają Twoją własnością.

Jeśli chcesz sprawdzić, ile może wynosić Twoja dodatkowa emerytura, sprawdź nasze kalkulatory emerytalne.

Jak wybrać i gdzie założyć konto IKE?

Wybór instytucji do założenia IKE zależy przede wszystkim od tego, jak chcesz inwestować swoje pieniądze. Masz do dyspozycji kilka możliwości:

  • fundusze inwestycyjne – otwarte i specjalistyczne,
  • domy maklerskie oraz banki z działalnością maklerską,
  • zakłady ubezpieczeń na życie,
  • banki,
  • dobrowolne fundusze emerytalne (DFE).

Przed podjęciem decyzji warto zwrócić uwagę na kilka aspektów praktycznych:

  • czy instytucja umożliwia założenie i obsługę konta online,
  • jakie pobiera opłaty za otwarcie i prowadzenie rachunku,
  • jakie są koszty wcześniejszej wypłaty środków,
  • jaka jest minimalna kwota pierwszej wpłaty.

Założenie IKE wymaga podpisania umowy z wybraną instytucją finansową i złożenia oświadczenia, że posiada się tylko jedno konto tego typu. Jeśli już masz IKE i chcesz przenieść środki, musisz wskazać instytucję, w której je prowadziłeś, i złożyć dyspozycję wypłaty transferowej.

Osoby, które ukończyły 55 lat, dodatkowo składają oświadczenie, że nigdy wcześniej nie dokonały wypłaty z IKE. Instytucja finansowa ma obowiązek poinformować o konsekwencjach zatajenia prawdy w składanych oświadczeniach.

Czytaj także: Jak wybrać najlepszy kredyt dla siebie?

Kto może i kto powinien mieć konto IKE?

Indywidualne Konto Emerytalne jest dostępne dla każdej osoby fizycznej, która ukończyła 16 lat. W przypadku osób w wieku 16–18 lat istnieje ograniczenie: wpłat można dokonywać tylko w roku, w którym osiąga się dochody z pracy na podstawie umowy o pracę. Wysokość tych wpłat nie może przewyższać uzyskanych zarobków.

Nie ma górnej granicy wieku dla założenia IKE. Konto może otworzyć zarówno osoba młoda, jak i emeryt, pod warunkiem że wcześniej nie skorzystała z ulgi podatkowej wynikającej z wypłaty środków z innego IKE. To sprawia, że IKE pozostaje dostępne dla szerokiego grona oszczędzających.

To rozwiązanie jest szczególnie atrakcyjne dla:

  • osób aktywnych zawodowo, które chcą samodzielnie uzupełnić świadczenia z ZUS i OFE,
  • samozatrudnionych, którzy nie korzystają z Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK),
  • wszystkich, którzy chcą uniknąć podatku od zysków kapitałowych i mieć pewność, że środki będą stanowiły ich prywatną własność,
  • osób uczestniczących w innych produktach, takich jak Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) czy IKZE – posiadanie ich nie wyklucza prowadzenia IKE.

Dzięki temu Indywidualne Konto Emerytalne staje się uniwersalnym narzędziem oszczędzania – odpowiednim zarówno dla osób rozpoczynających karierę, jak i tych, którzy myślą o zabezpieczeniu finansowym na ostatnie lata życia.

Kiedy IKE się nie opłaca?

Indywidualne Konto Emerytalne daje wiele korzyści, ale nie zawsze okazuje się najlepszym wyborem. Warto znać sytuacje, w których może być mniej opłacalne.

Wcześniejsza wypłata środków
Największą stratą jest utrata zwolnienia z podatku Belki. Jeśli wypłacisz pieniądze przed ukończeniem 60 lat (lub 55 lat z prawami emerytalnymi i spełnieniem dodatkowych warunków), zapłacisz 19% podatku od wypracowanych zysków. To oznacza, że główna przewaga IKE nad innymi formami oszczędzania znika.

Dodatkowe opłaty
Część instytucji pobiera opłaty w przypadku szybkiego zamknięcia rachunku. Zdarza się np. dodatkowa prowizja w wysokości 10% wartości konta (nie mniej niż 50 zł) przy wypłacie transferowej lub wycofaniu środków w ciągu pierwszego roku od podpisania umowy.

Brak możliwości powrotu
Po dokonaniu wypłaty z IKE – nawet jeśli skorzystasz ze zwolnienia podatkowego – nie możesz ponownie otworzyć tego typu konta. To oznacza, że decyzja o wypłacie jest ostateczna.

Ryzyko inwestycyjne
Środki w IKE mogą być inwestowane m.in. w fundusze, akcje czy obligacje. To daje szansę na wyższe zyski niż lokata bankowa, ale wiąże się z ryzykiem. Nie ma gwarancji zysku, a w skrajnych przypadkach można ponieść stratę części lub całości kapitału. Dlatego IKE nie będzie dobrym wyborem dla osób, które oczekują całkowicie bezpiecznego i przewidywalnego oszczędzania.

Chcesz sprawdzić, czy IKE to najlepsze rozwiązanie dla Ciebie? Zostaw swoje dane, a nasz ekspert skontaktuje się z Tobą i pomoże zaplanować spokojną emeryturę. Podpowiemy, jak wykorzystać dostępne możliwości i dobrać strategię oszczędzania do Twojej sytuacji. Skorzystaj także z kalkulatora emerytalnego, aby sprawdzić prognozowaną wysokość świadczenia.

Często zadawane pytania


Czy w IKE można stracić pieniądze?

Tak, w IKE istnieje ryzyko straty części kapitału, szczególnie gdy środki są inwestowane w fundusze, akcje czy instrumenty o zmiennej wartości. Wysokość zysków zależy od sytuacji rynkowej, dlatego nie ma gwarancji dodatniego wyniku. Jeśli wybierzesz formę IKE opartą np. na lokacie bankowej czy obligacjach skarbowych, ryzyko straty jest minimalne, ale potencjalne zyski również będą niższe. Ostateczny rezultat zależy więc od rodzaju instytucji i strategii inwestycyjnej, którą wybierzesz.

Ile trzeba wpłacać na IKE?

Wpłaty na IKE są dobrowolne i elastyczne – sam decydujesz, ile i kiedy odkładasz. Możesz wpłacać zarówno niewielkie kwoty co miesiąc, jak i większe sumy rzadziej, np. raz w roku. Wiele instytucji ustala minimalną pierwszą wpłatę na poziomie około 100 zł, a kolejne mogą zaczynać się już od 50 zł. Ważne jest tylko to, aby nie przekroczyć rocznego limitu wpłat, który zmienia się co roku.

Czy IKE trzeba rozliczać w PIT?

Nie, wpłat na IKE nie rozlicza się w zeznaniu rocznym PIT. Oszczędzając w tym systemie, nie uzyskujesz bieżącej ulgi podatkowej, dlatego nie musisz ich wykazywać w deklaracji. Rozliczenie podatku pojawiłoby się tylko w sytuacji wcześniejszej wypłaty środków, gdy trzeba zapłacić podatek Belki od wypracowanego zysku. Jeśli jednak wypłacasz pieniądze zgodnie z warunkami ustawowymi, całość środków trafia do Ciebie bez podatku i bez konieczności dodatkowego rozliczenia.

powiązane porady

Jak sprawdzić, czy mieszkanie jest zadłużone — przejrzysty przewodnik dla i...

Jeśli planujesz kupić własne M i masz już na oku wymarzoną nieruchomość, jedną z najważniejszych czynności, jakie będzie musiał wykonać, będzie

Czytaj więcej

 Dom parterowy czy z poddaszem? Przejrzysty przewodnik dla inwestorów

Jeśli planujesz budowę domu, jedną z najważniejszych decyzji, jakie będziesz musiał podjąć, będzie ta dotycząca jego rodzaju. Dom parterowy czy z

Czytaj więcej

Dom do 70 m2 bez pozwolenia – przejrzysty przewodnik dla inwestorów

Od 3 stycznia 2022 roku osoby marzące o własnej nieruchomości mogą wybudować dom o powierzchni do 70 m2 bez pozwolenia na budowę i konieczności

Czytaj więcej

Opcje dostępności

Wysoki kontrast
Czytaj stronę
Kliknij aby czytać
Podświetlenie linków
TT
Duży Tekst
Odstępy między tekstami
Zatrzymaj animacje
Ukryj obrazy
Df
Przyjazny dla dysleksji
Kursor
Struktura strony