Słup energetyczny na działce a budowa domu i rekompensata – przejrzysty przewodnik dla inwestorów

Z tego artykułu dowiesz się:

• czy można postawić słup na działce bez zgody właściciela;
• czy można zbudować dom na działce, na której stoi słup energetyczny;
• ile za słup energetyczny na działce – jakiej rekompensaty możesz się spodziewać, jeśli na Twojej działce stoi bezprawnie postawione urządzenie;
• jakie elementy powinien zawierać wniosek o wypłacenie wynagrodzenia za słup na działce;
• czy można usunąć słup elektryczny z działki.

Słupy energetyczne na działkach to nieodzowny element polskiego krajobrazu i… spory problem dla właścicieli gruntów. Zwłaszcza jeśli w najbliższym czasie chcą wybudować na nim wymarzony dom. Czy można postawić słup na działce bez zgody właściciela?

Słup energetyczny na działce bez zgody właściciela

Jak pokazuje praktyka, przedsiębiorstwa przesyłowe mogą wybudować (i często budują) sieci energetyczne na prywatnych działkach, nawet pomimo oporu właścicieli. Zdaniem ustawodawcy budowa i sprawne funkcjonowanie sieci przesyłowych jest ogromnie ważne z punktu widzenia mieszkańców naszego kraju. W takich okolicznościach wprowadzenie rozwiązań, które ograniczają prawo własności, jest uzasadnione. Jeśli właściciel działki nie zgadza się na postawienie słupa, przedsiębiorstwo przesyłowe powinno uzyskać wydaną przez starostę w trybie postępowania administracyjnego decyzję o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości. Alternatywą jest uzyskanie służebności przesyłu. Na nią właściciel gruntu musi jednak wyrazić zgodę.

Słup energetyczny na działce a budowa domu

Czy budowa domu na działce, na której stoi słup energetyczny jest możliwa? Tak. Słup wysokiego napięcia na działce nie przekreśla możliwości wybudowania wymarzonej nieruchomości. Może jednak znacząco skomplikować cały proces. Inwestor musi się bowiem liczyć z konieczności zachowania wskazanych prawem parametrów dotyczących umiejscowienia nieruchomości względem słupa. Zgodnie z prawem linie napowietrzne o napięciu od 1 do 45 kV, muszą znajdować się w odległości co najmniej 3 m od domu. Minimalna odległość przy napięciu 110 kV powinna wynosić co 4,9 m.

Duże znaczenie ma także wysokość budynku oraz materiał, z którego wykonano dom, ze szczególnym uwzględnieniem dachu. I tak:

• słup niskiego napięcia na działce budowlanej (do 1 kV) – co najmniej 2,5 m odstępu od kabli przy dachu płaskim i 1 m przy dachu spadzistym;
• słup średniego napięcia na działce budowlanej (od 1 do 45 kV) – minimum 5,2 m od dachu bez względu na jego konstrukcję;
• słup wysokiego napięcia na działce budowlanej (powyżej 110 kV) – minimum 6,5 m bez względu na konstrukcję dachu.

Warto także pamiętać, że linie wysokiego napięcia mogą mieć także niekorzystny wpływ na zdrowie domowników, powodując bóle głowy, bezsenność czy rozdrażnienie. Czy można usunąć słup elektryczny z działki, jeśli znacząco utrudnia on wybudowanie wymarzonej nieruchomości?

Zobacz także: Czym jest uzbrojenie działki, ile kosztuje i dlaczego warto je wykonać przed budową domu?

Słup energetyczny na działce — jak się go pozbyć?

Czy właściciel działki może wnioskować o zmianę biegu linii energetycznej i usunięcie słupa wysokiego napięcia? Usunięcia słupa z działki teoretycznie jest możliwe. W praktyce często bywa jednak trudne do wyegzekwowania. Od czego zacząć?

1. Pierwszym krokiem do pozbycia się słupa energetycznego z prywatnej działki powinno być sprawdzenie, czy poprzedni właściciel gruntu nie wydał zgody na ustawienie na niej urządzenia. W tym celu przejrzyj zapisy III działu księgi wieczystej. Jeśli zakład energetyczny dostał zgodę na przeprowadzenie przez działkę linii energetycznej, znajdziesz w nim zapis o ustanowionej na rzecz zakładu przesyłowego służebności. Zapoznaj się także z Geodezyjną Ewidencją Sieci Uzbrojenia Terenu. Znajdziesz w niej informację, jaki podmiot jest odpowiedzialny za tę konkretną sieć.
2. Jeśli w księdze wieczystej nie ma zapisów o ustanowionej na rzecz zakładu energetycznego służebności (słup energetyczny na działce bez zgody właściciela), możesz dochodzić rekompensaty, zażądać przeprowadzenia kabla pod ziemią lub przebudowy linii energetycznej i przesunięcia jej poza teren działki.
3. W tym celu złóż wniosek o usunięcie słupa energetycznego z terenu działki. W dokumencie podaj: dane działki (numer księgi wieczystej, numer ewidencyjny), dane firmy, która bezpodstawnie korzysta z gruntu, opis urządzenia (rodzaj, parametry, umiejscowienie, obszar, który zajmują wraz z pasem ochronnym i pasem dostępu), kwotę, której oczekujesz za ustanowienie służebności przesyłu oraz uzasadnienie wniosku.
4. Jak nietrudno zgadnąć – większość przedsiębiorstw energetycznych nie odnosi się do takich wniosków z entuzjazmem i jednoznacznie odmawia zmiany przebiegu linii energetycznej na swój koszt. Co możesz zrobić w takiej sytuacji? Jeśli rozważasz możliwość pokrycia kosztów usunięcia słupa, możesz poprosić o wycenę wyspecjalizowaną w kwestiach energetycznych firmę, a następnie wysłanie kosztorysu do zakładu energetycznego. Wraz z informacją, że jesteś w stanie pokryć koszt wykonania prac z własnych środków finansowych. W zależności od rodzaju linii i napięcia może on wynosić od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Co ważne, Twoje szanse na powodzenie całej operacji zależą także od tego, jak długo słup znajduje się na działce.

Słup na działce ponad 30 lat

Stary słup energetyczny na działce może sprawić, że Twoje szanse na sukces (otrzymanie rekompensaty czy przebudowę linii energetycznej) będą minimalne. Jeśli stoi on na gruncie ponad 30 lat, zakład energetyczny może ubiegać się bowiem o stwierdzenie tzw. zasiedzenia służebności gruntowej.

Rekompensata  — ile za słup energetyczny na działce?

Jako właściciel działki, na której bezumownie postawiono słup energetyczny, możesz ubiegać się także o rekompensatę (odszkodowanie) od przedsiębiorstwa energetycznego. Jeśli chcesz o nie wnioskować, złóż stosowny wniosek i dołącz do niego wszystkie dowody, które potwierdzą spowodowane słupem utrudnione korzystanie z nieruchomości. Przed rozpoczęciem działań upewnij się jednak, że wszystkie wskazane prawem wymagania są spełnione:

• urządzenie przesyłowe (może być to nie tylko słup energetyczny, ale także urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary czy gazu), jest własnością przedsiębiorcy;
• jesteś właścicielem gruntu, na którym znajduje się linia energetyczna (lub inne wskazane wyżej urządzenie);
• przedsiębiorca korzysta z gruntu w sposób bezumowny;
• korzystanie z urządzeń (w tym słupa energetycznego) jest niezbędne dla ich właściciela;
• roszczenie nie uległo przedawnieniu.

Ile może wynieść odszkodowanie za słup na działce? To, jaką kwotę możesz otrzymać od przedsiębiorstwa przesyłowego, zależy od różnych czynników: ceny metra kwadratowego działki, rodzaju działki (rolna, budowlana etc.),  usytuowania słupów i wpływu ich lokalizacji na estetykę i funkcjonalność gruntu czy spadku wartości działki spowodowanego urządzeniami przesyłowymi. Najlepszym rozwiązaniem jest więc skonsultowanie tej kwestii z doświadczonym rzeczoznawcą. Co możesz zrobić, jeśli otrzymasz odmowną decyzję w sprawie wypłaty odszkodowania za słup na działce? W takich okolicznościach możesz skierować sprawę na drogę sądową. Zgodnie z art. 222 Kodeksu Cywilnego art. 222: Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Decyzja o wkroczeniu na drogę sądową okaże się zasadna, zwłaszcza jeśli masz „w rękach” mocne argumenty, przemawiające na Twoją korzyść.

Kredyt na zakup działki – tylko z pomocą eksperta

Chcesz kupić działkę budowlaną i sfinansować ją kredytem hipotecznym? Skorzystaj z pomocy eksperta – Expandera. Specjalista Expandera pomoże Ci na każdym etapie procesu kredytowego – począwszy od analizy dokumentów, poprzez wyselekcjonowanie banków, w których Twoja zdolność kredytowa będzie najwyższa, a warunki spłaty – najkorzystniejsze dla portfela aż po złożenie wniosku kredytowego. Ekspert odpowie także na wszelkie pytania, rozwieje wątpliwości i pomoże w interpretacji zapisów umowy kredytowej. Ze względu na to, że wynagradza go kredytujący nieruchomość bank, za jego wsparcie nie zapłacisz ani złotówki.

Zobacz także: Dom do 70 m2 bez pozwolenia – przejrzysty przewodnik dla inwestorów